La Chaux-de-Fonds, Maison blanche, 1912. Photo: TES.

Le Corbusier, het Mundaneum en Zwitserland

De carrière van een van de bekendste architecten van Zwitserland begon met opleiding aan de kunstacademie in La Chaux-de-Fonds. Charles-Edouard Jeanneret, die in 1920 het pseudoniem Le Corbusier aannam, is geboren op 6 oktober 1887 in La Chaux-de-Fonds (kanton Neuchâtel).

Na een carrière als architect, stedenbouwkundige, schilder, meubelontwerper, beeldhouwer en theoreticus (hij schreef ook veel artikelen en boeken over kunst in het algemeen en schilderkunst en architectuur in het bijzonder), overleed hij op 27 augustus 1965 als Frans staatsburger (in 1930 had hij de Franse nationaliteit aangenomen).

Reeds in 1906/1907 bouwde Le Corbusier zijn eerste villa als een gezamenlijk project van studenten van de kunstacademie  (de villa Fallet), een jaar voordat hij aan zijn reis naar het Oosten, Oostenrijk, Italië, Frankrijk, Hongarije en Duitsland (1906-1912) begon.

Zeven iconische gebouwen van Le Corbusier in Zwitserland.  Pavillon Le Corbusier in Zürich

Het waren de hoogtijdagen van de Wiener Secession, Wiener Werkstätte en Art Nouveau en in Duitsland maakte hij kennis met Walter Gropius (1883-1969), Mies van de Rohe (1886-1969) en Peter Behrens (1868-1940), die in de komende decennia de architectuur zouden veranderen (Bauhaus).

In Parijs raakte hij vertrouwd met de moderne kunst- en architectuurbeweging en met nieuwe bouw- en bouwmaterialen, in het bijzonder het gebruik van gewapend beton. In 1908, toen hij een tijdje terugkwam van zijn tournee, bouwde hij nog twee andere villa’s in La Chaux-de-Fonds, villa Stotzer en villa Jaquemet.

In februari 1912 opende hij zijn eerste kantoor in La Chaux-de-Fonds en bij deze gelegenheid bouwt hij het Maison blanche in la Chaud-de-Fonds en de villa Favre-Jacot in Le Locle. In 1917 ontwierp hij de villa Turque, het echte begin van zijn conceptie van een moderne architectuur.

Villa Turque, 1917

Na deze bouw vestigde Le Corbusier zich in Parijs, schilderde ’s ochtends en werkte ’s middags als architect en publiceerde ook veel artikelen over kunst. Le Corbusier ontwierp veel openbare en particuliere gebouwen in Frankrijk en de Franstalige wereld, maar ervaarde ook teleurstellingen.

Zijn ontwerpen (1927-1929: de tijd van optimisme en de Leaque of Nations, de voorloper van de VN), van een wereldstad en een internationaal Wereldmuseum, het Mundaneum, zijn nooit verwezenlijkt.

Corseaux, Villa “Le Lac” Le Corbusier, 1923

Twee andere gebouwen van Le Corbusier in Zwitserland zijn nog steeds beroemd, de Villa Le Lac in Corseaux (1923) en het Clarté appartement in Genève (1932).

Le Corbusier introduceerde innovatieve ontwerpen en revolutionaire doctrines op het gebied van bouwmethoden en architectonische concepten en wordt nog steeds beschouwd als een van de grootste architecten en ontwerpers van de 20e eeuw.

Het Pavillon Le Corbusier in Zürich  en het Maison Blanche in La Chaux-de-Fonds (www.maisonblanche.ch) vertellen het verhaal van zijn leven en werk.

(Quelle: C. Courtiau, Le Corbusier. Education and Training, Projects and Constructions in Switzerland, Bern 2012).

Kapelle Notre Dame-du-Haut in Ronchamp (Elzas), 1953