Het amfitheater, het (Keltische en Romeinse) verleden en heden van Martigny

26 januari 2024

Tijdens het bewind van keizer Claudius (41-54 n.C.) veranderde Martigny, de kleine nederzetting Octodorus van de Keltische stam Veragres, in de Romeinse stad Forum Claudii Augusti, het latere Forum Claudii Vallensium.

Julius Caesar noemt de Keltische nederzetting in het derde boek van zijn de bello gallicum. De aanleiding was het verblijf van de Romeinse generaal Servius Galba in deze nederzetting met het doel de pas over de St. Bernhard te bewaken. De Keltische stam Veragres, gesteund door de Seduni, kwam 57 v. Chr. echter, tevergeefs, in opstand.

Deze opstand staat los van de grote emigratie van andere Keltische stammen en hun nederlaag tegen de Romeinen bij Bibracte in 58 v. Chr. De Romeinen veroveren 25 v. Chr. de vallei van Aosta van de Keltische stam Salassi en stichtten de colonia Augusta Praetoria, het huidige Aosta.

Vervolgens veroverden de Romeinen onder keizer Augustus het gebied van het huidige Wallis van de vier Keltische stammen Seduni, Veragres, Nantuati en Uberi.

Claudius had in 43 n. Chr. de Grote Sint-Bernardpas toegankelijk gemaakt voor troepentransport vanuit Italiaanse gebieden naar het noorden ter verovering van Britannia, het huidige Engeland.

Tegelijkertijd reorganiseerde hij het gebied van het huidige Wallis. Forum Claudii Vallensium werd de nieuwe hoofdstad en residentie van de gouverneur van Romeinse provincie Vallis Poenina en Alpes Graiae. Poenina is de Romeinse naam de Grote St. Bernard.

De Keltische stam van de Ceutrones bewoonde de provincie Alpes Graiae, grofweg het gebied van de Kleine Sint-Bernard, de huidige Haute-Savoie, met Axima (Forum Claudii Centronum), het huidige Aime-en Tarentaise als hoofdstad. Daarna neemt de Romeinse geschiedenis van Martigny-la-Romaine haar loop.

De stad is gebouwd op basis van het Romeinse gridpatroon, gevormd door drie reeksen van vijf insulae, wijken voor arme inwoners. Deze woonblokken waren van elkaar gescheiden door brede lanen.

In het centrum bevonden zich het forum, de tempel, de basiliek, de openbare baden en andere openbare gebouwen.

Het amfitheater werd in het begin van de 2de eeuw gebouwd in de buurt van de steengroeve voor de bouw ervan. Het amfitheater is gebruikt tot het einde van de 4e eeuw. Het bood plaats aan 5 000 toeschouwers. De muren zijn sinds kort in hun oude glorie hersteld.

(Bron en verdere informatie: F. Wiblé, Martigny-la-Romaine, Fondation Pierre Gianadda, Martigny 2008; F. Wiblé e.a., Vallis Poenina, Sitten, 1998; Fondation Pierre Gianadda)

Zie ook: de Fondation Barry en de Médiathèque Valais