Theater Fauteuil en Fasnacht
15 februari 2022
Op 5 februari 1916 vond in Café Voltaire in Zürich de eerste openbare bijeenkomst plaats van dada (zie ook www.dada100zuerich2016.ch). Dit was de eerste locatie in Zwitserland voor cabaret, toneel, muziek en kleinkunst. Dada werd een globale beweging, het Dadaïsme, die kort maar hevig vlamde, van New York tot Wenen en Parijs. Haar invloed is echter nog steeds merkbaar en ook Café Voltaire bestaat nog steeds.
Van een andere orde was een en veertig jaar later de opening van theater Fauteuil in Bazel. Op 27 november 1957 opende Roland Rasser (1932) zijn kleinkunstheater, een kelder, op de Spalenberg 12. De opening was in Bazel net zo opzienbarend als destijds de start van de avantgardistische kunst-, toneel- en cabaretvoorstellingen in Café Voltaire.
Theater Fauteuil heeft weliswaar geen globale verandering bewerkstelligd, zijn faam is wijd over de grenzen bekend, van internationale sterren zoals Herman van Veen, Hildegard Knef, Juliette Greco, Zarah Leander tot lokale beroemdheden, in de allereerste plaats de vader van de oprichter, Alfred Rasser (1907).
De opening was al uniek vanwege de voorwaarde van toegang: het publiek moest zijn eigen stoel, zetel of bank meenemen, omdat het geld voor stoelen op was. De verbaasde inwoners van Bazel zagen op de koude novemberavond ten minste honderd meubels in trams, bussen of op het trottoir voorbijkomen. Veel meubels bleven jarenlang in het theater staan. De opening met het Cabaretgezelschap Gigampfi was een groot succes en de naam van het theater was gevestigd.
Het theater ontleent zelfs zijn naam aan een meubel dat bij de opening al aanwezig was. Deze fauteuil is er niet meer, het theater bloeit echter als nooit tevoren.
Het was zelfs bij de Fasnacht 1958 een thema van de Spale-Clique:
Dr Stuehlgang
Wär schlycht durch die dunkle Gasse
Zem Rasser syner läre Kasse,
Im Rächte-n-Arm e Kanabee,
Am lingge-n-Arm sy blondi Fee ?
E Bebbi isch’s, wo’s letschti Stigg
(wo nit verpfändet isch zem Gligg)
Vo syner uusstry by sich hett
Anstatt e-n-Ytritt Billiett
Fir’s Fauteuil-Kaikunschtkällerzwärg-
Theater zmitts an Spalebärg
Frau Fasnacht is sindsdien een vaste bezoeker in een van de drie zalen van het in de loop van de jaren uitgebreide theater (de zalen Fauteuil, Tabourettli en de Kaisersaal).
De Pfyfferli, Wirrlete, Stubete, Rämpläm en de Schnitzelbängg brengen van januari tot begin maart voorafgaand aan de Fasnacht cabaret en toneel voor het voetlicht en muzikale uitvoeringen met piccolo en tamboerijn ten gehore.
Gedurende de drey scheenschte Dääg zelf (dit jaar van 7-9 maart) hebben de cabaretgezelschappen, de Schnitzelbänke, vrij spel in het theater, zoals overal in de cafés, theaters en andere gelegenheden in alle uithoeken van de stad.
Niet alleen de FCB (de voetbalclub Bazel), de Zürcher, Swaben, het virus, of landelijke en internationale politici moeten het ontgelden, maar ook en vooral de lokale autoriteiten en persoonlijkheden.
Het theater maakt niet alleen eigen producties en herbergt andere gezelschappen en kunstenaars, maar drukt ook fraaie posters en mooi uitgevoerde publicaties. Deze zijn inmiddels net zulke klassiekers en cultproducten als het theater.
(Bron en verdere informatie: www.fauteuil.ch).