De heilige, Mont Terri en wandelen
16 maart 2022
Het prinsbisdom Bazel verwierf in 1146 de benedictijnse abdij Saint-Ursanne (huidige kanton Jura). Het prinsbisdom was in de dertiende eeuw de sterkste seculiere macht aan de Bovenrijn.
Het gebied van de prinsbisschop omvatte het huidige kanton Jura en het noordelijke gebied van kanton Bern, de Sundgau, de zuidelijke Elzas, de Birseck, het Birstal en bezittingen in Zuid-Duitsland.
De bisschop was tevens prins van het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie, vandaar de titel prinsbisschop. De prinsbisschop vestigde zich vanwege de reformatie in Bazel in 1527 in Porrentruy (Pruntrut), eveneens in het huidige kanton Jura.
Het zuidelijke deel van de Jura, met de steden Biel en Moutier, kwam onder de invloedssfeer van het protestante Bern te staan, het noordelijke deel en de steden Délemont, Porrentruy en St. Ursanne bleven katholiek.
De Confederatie (Eidgenossenschaft) controleerde feitelijk (en militair) het protestante zuidelijke deel van de Jura. Dit gebied bleef formeel echter deel uitmaken van het prinsbisdom Bazel en dus van het Heilige Roomse Rijk.
Deze situatie veranderde na de Franse annexatie van het katholieke noordelijke deel op 17 december 1792. Dit deel van de Jura werd de République rauracienne. Op 23 maart 1793 werd het samengevoegd met het Franse departement Mont-Terrible.
In 1797 annexeerde Frankrijk ook het zuidelijke deel van de (protestante) Jura. Het betekende het einde van het prinsbisdom. De noordelijke en zuidelijke Jura werden op 17 februari 1800 toegevoegd aan het departement Haut-Rhin. Dit bleef de situatie tot de nederlaag van Napoleon in 1813.
Kanton Bern verwierf in 1815 het gebied van het huidige kanton Jura, inclusief Saint-Ursanne. Uiteindelijk ontstond op 1 januari 1979 het nieuwe kanton Jura met Saint Ursanne als een van de oudste kloosters van Zwitserland en Europa.
Wie vermoedt dat ruim veertienhonderd jaar na het verblijf van de heilige Saint Ursanne een van de meest geavanceerde onderzoeksprojecten driehonderd meter onder de grond vlakbij dit klooster plaatsvindt ?
Het station van Saint-Ursanne ligt op de berg in de nabijheid van het Mont Terri ondergrondse Laboratorium Project (Laboratoire souterrain Mont Terri/Felslabor Mont Terri (www.mont-terri.ch).
Dit unieke door Zwitserland geïnitieerde en geleide internationale en intergouvernementele project bestaat de enkele decennia. De eerste bekend abt (Bourquard of Burco, 1119-1139) en de laatste (Jean-Jacques Keller, 1789-1793) zouden trots zijn op dit project.
Het bezoekerscentrum van Mont Terri geeft een goed gedocumenteerd overzicht van de kilometerslange ondergrondse gangen en de vele fascinerende experimenten die op driehonderd meter diepte al bijna vijfentwintig jaar worden uitgevoerd. Er zijn ook rondleidingen in het ‘laboratorium’ voor groepen van tenminste 10 personen.
Wie heeft als wandelaar benul van de subtropische zee van 175 miljoen jaar geleden, met fossiele schelpen als getuigen, miljoenen jaren oude bacteriën of de duidelijk zichtbare geologische periodes van de gesteenten op driehonderd onder de grond ?
Voor wandelaars is dit ondergrondse begin een goed uitgangspunt voor reflectie bij het bezoek aan de ‘slechts’ veertienhonderd jaar oude kerk. De rivier de Doubs, het natuurpark, het middeleeuwse stadje Saint-Ursanne en de bergen zijn het schitterende decor.
(Bron: www.ursanne1400.ch).