Romaanse kunst in de Elzas
25 mei 2022
De Elzas in Frankrijk kent een specifieke Romaanse kunst uit de elfde tot en met de dertiende eeuw. Zij verschilt weliswaar van de Romaanse kunst in de aangrenzende regio’s van Duitsland, Frankrijk en Zwitserland, maar toont ook veel overeenkomsten.
De Elzas ligt in het gebied van de Bovenrijn en is altijd een kruispunt geweest van de Latijnse en de Germaanse cultuur. Dit blijkt ook uit de invloeden van Lombardije en andere Italiaanse gebieden, de Bourgogne, Auvergne en andere regio’s in Frankrijk, De rijnstreek en het zuiden van Duitsland en het noordwesten van Zwitserland.
Na de deling van het Karolingische Rijk in 843 (Verdrag van Verdun) maakte de Elzas aanvankelijk deel uit van het Middenrijk, dat zich uitstrekte van het huidige Nederland tot gebieden in Italië. Dit koninkrijk was geen lang leven beschoren en werd op zijn beurt weer opgedeeld. De Elzas viel vanaf ongeveer 865 onder verschillende Frankische en Duitse koningen.
De laatste Karolingers werden opgevolgd door de koningen en keizers (vanaf 962) van het Heilige Roomse Rijk: de Ottonen (919-1024), de Saliërs (1024-1125) en vervolgens de Hohenstaufen (1138-1250).
Abdij Ottmarsheim. Photo: TES
De eerste romaanse kunst in de Elzas stamt uit de elfde eeuw, aan het einde van de heerschappij van de Ottonen. De architectuur uit deze tijd getuigt nog van de Karolingische traditie (bijvoorbeeld in Ottmarsheim, Epfig, Saint-Ulric d’Avolsheim, Dompeter, Altenstadt of Hohatzenheim). Vooral het octogonale interieur van de abdijkerk van Ottmarsheim lijkt als twee druppels water op de Dom van Aken, gebouwd door Karel de Grote (747-814) tussen 796 en 804.
De twaalfde eeuw en het eerste kwart van de 13e eeuw zijn de Gouden Eeuw van de Romaanse kunst in de Elzas. Dit hoogtepunt viel samen met de heerschappij van de Hohenstaufen, vooral tijdens Frederik I, beter bekend als Frederik Barbarossa (1122-1190).
La Route Romane d’Alsace (De Route van de Romaanse kunst in de Elzas) heeft tot doel deze kunst en het culturele erfgoed onder de aandacht te brengen. De route bestrijkt de hele regio en omvat meer dan 120 plaatsen.
Deze route toont de originele Romaanse stijl van de Elzas en tevens de uitwisseling met bovengenoemde regio’s.
(Bron en verdere informatie: www.route-romane-alsace.fr).