Wilhelm Tell in Lausanne
4 juli 2023
De kapel van Tell in Lausanne is geen kapel. Het herbergt geen relikwieën van de nationale held Wilhelm Tell, die (voor zover hij heeft bestaan), nooit in Lausanne is geweest. Bovendien dankt de kapel haar bestaan niet aan een Zwitser, maar aan de Fransman Osiris.
Hoewel het geen kapel is en er in de kantons Uri en Schwyz drie echte kapellen – kapellen in religieuze zin – aan Wilhelm Tell zijn gewijd (in Sisikon, Bürglen en Küssnacht), is die in Lausanne in meerdere opzichten uniek.
Dit soort vierkante kiosk dankt zijn bestaan aan Daniel Iffla (1825-1907), een rijke Parijse bankier die in 1861 bij keizerlijk decreet het recht verkreeg om “Osiris” aan zijn naam toe te voegen.
Daniel Iffla-Osiris. Foto: Wikipedia
De Franse auteur Pierre Assouline beschrijft hem in diens boek Le dernier des Camondo (Parijs, 1999) als
“het prototype van de moderne mecenas en een man van projecten (…). Zijn filantropische obsessie kwam voort uit de Joodse traditie van tzedaka (liefdadigheid), republikeinse waarden en het verlangen zijn fortuin onder de aandacht te brengen“. (le prototype du mécène moderne doublé d’un homme d’œuvres (…). Son obsession philanthropique procédait à la fois de la tradition juive de la tsedaka (charité), des valeurs républicaines et de l’irrépressible désir d’étaler sa fortune).
In 1902 had Osiris Lausanne al het standbeeld van Wilhelm Tell aangeboden, voor de trappen van het Palais de Justice in Montbenon, als dankbetuiging voor de gastvrije ontvangst van Bourbaki’s leger in 1871.
Bij zijn dood liet hij de stad een grote som na voor de bouw van een synagoge en een kapel ter nagedachtenis aan de nationale held.
Er werd gekozen voor het project van de architect Georges Epiteaux (1873-1957), ook verantwoordelijk voor de Galeries Saint-François in Lausanne, en de schilder Ernest Biéler (1863-1948).
Lausanne, Wilhelm Tell. Foto: Ville de Lausanne
Palais de Justice. Foto: Notrehistoire.ch
De kapel is in 1917 in gebruik genomen, terwijl de oorlog in Europa woedde. De fresco’s in de kapel zijn uit voorzorg verplaatst naar de hal van het Paleis van Justitie.
Daarom staan er een standbeeld en een kapel, die geen echte kapel is, ter ere van Wilhelm Tell in Lausanne en heeft het Paleis van Justitie, zetel van het Tribunal fédéral/Bundesgericht, aan deze held gewijde fresco’s in opdracht van een Franse burger.
Lars Kophal, redacteur en journalist (vertaling redactie)
De Tellkapel bij Bürglen
De Tellkapel bij Sisikon (kanton Uri)
De Tellkapel en Hohle Gasse bij Küssnacht
Friedrich Schiller, Wilhelm Tell (1804), “zum Neujahrsgeschenk auf 1805”. Informationsstelle Küssnacht
De Gesslerburcht