De Planetenweg in de Jura
20 februari 2023
Een wandeling langs de planeten lijkt een ambitieus plan. Mercurius ligt het dichtst bij de planeet aarde, maar nog altijd 155 miljoen kilometer ver weg. Neptunes ligt meer dan vier miljard kilometer van de aarde. De andere vijf planeten Venus, Mars, Jupiter, Saturnus en Uranus draaien hun rondjes om de zon in een afstand daar tussenin.
Jupiter en Venus dicht bij elkaar, 2 maart 2023, volgende conjunctie in 2039
De Planetenweg voert langs de acht planeten en de zon. De dwergplaneet Pluto wordt niet vergeten. Deze planeet ligt het verst van de aarde en is in 1930 ontdekt.
Aan het begin van de planetenweg staat, uiteraard, de zon, waar letterlijk alles om draait. Informatieborden geven kort en bondig de belangrijkste feiten van dit zonnestelsel weer, ook over het allereerste begin, ongeveer 4,5 miljard jaar geleden.
Het universum, dat is begonnen met de zogenaamde oerknal, is veel ouder, ongeveer 14 miljard jaar De geleerden zijn er nog niet uit over het hoe en waarom. De beroemde Engelse natuurkundige Stephen Hawking (1942-2018) zei het al: op een bepaald moment moet je ophouden met denken, in zijn geval over het ontstaan van de ‘speldenknop’ vóór de oerknal.
De Planetenweg is aanmerkelijk korter dan de afstand naar planeten, maar geeft wel een goed beeld van het zonnestelsel. Bovendien is de Jura en zijn weiden, bossen, dorpen, beken en vergezichten altijd de moeite waard. En ook hier geldt: ieder Zwitsers dorp heeft wel wat bijzonders.
De Glasshütte in de negentiende eeuw, links de gips- en kalkfabriek
De Birs
De Glasshütte
Het kleine dorp Bärschwil (kanton Solothurn) kent bijvoorbeeld een interessante industriële historie. Het dorp ligt aan de rivier Birs, Eeuwenlang stond aan de oevers van de rivier een bloeiende glasfabriek, Tegenwoordig is de Glasshütte een restaurant. Daar tegenover stond de kalk- en gipsfabriek ‘Hydraulische Kalk- und Gipsfabrik Baerschwyl’, sinds 1988 de Firma Carlo Bernasconi.
Bovendien staat even verderop de monumentale Laufner Ziegelscheune. Deze fabriek voor tegels en bakstenen stamt uit de 16e eeuw en was tot 1920 in gebruik!
De Laufner Ziegelscheune
Deze mooie omgeving heeft, uiteraard, ook dichters en schrijvers voorgebracht, onder anderen vader (Albin Fringeli (1899-1993) en zoon Dieter Fringeli (1942-1999):
“Zeit ist’s ein Lied zu singen von jeden Liedern die nicht gesungen wurden als es Zeit war ein Lied zu singen von jener Zeit” (Dieter Fringeli).
Geboortehuis met schuur van Albin Fringeli bij Bärschwil
Een minder plezierige omstandigheid was de grens in de Eerste en Tweede Wereldoorlog, letterlijk het verschil tussen oorlog en vrede. Grellingen en Bärschwil hadden in deze tijd militaire garnizoenen en verdedigingswerken.
Monument 1939-1945
Zwitserland bleef echter neutraal. Het stadje Laufen is derhalve ongeschonden uit deze tijd gekomen en heeft veel authentieke (cultuur) historie te bieden. Vanaf de Keltische tijd, de Merovingers en Karolingers, twee Bourgondische Koninkrijken, het Bisdom Bazel, de (revolutionaire) Franse tijd en inlijving bij Frankrijk vanaf 1793 tot 1813, de periode bij kanton Bern van 1815 tot 1994. De bewoners van het Laufental kozen in een referendum voor aansluiting bij kanton Basel-Landschaft.
Laufen (Kanton Basel-Landschaft)
Het lijkt allemaal heel wat. Wat betekent het echter op een historie van 14 miljard jaar universum en 4,5 miljard jaar aarde?
De Zwitserse Alpen Club
De Zwitserse Alpen Club (Schweizer Alpen Club, SAC/Club Alpin Suisse, CAS) organiseert regelmatig wandeltochten in deze omgeving (en elders) in het land.
Hoewel de naam anders doet vermoeden, organiseert de SAC niet alleen skitochten, bergbeklimmingen en andere sporten in het hooggebergte en de Alpen, maar ook (wandel) activiteiten in andere regio’s.
(Meer informatie: www.sac-cas.ch).
Bron en verdere informatie: www.baerschwil.ch
