De steenrijke Surselva en de geologie van de Alpen
14 april 2024
In de meer dan vier miljard jaar oude geschiedenis van de aarde hebben botsingen en het uit elkaar drijven van continentale platen de aardkorst herhaaldelijk een nieuwe vorm gegeven.
Bergen zijn gevormd, geërodeerd en weer grotendeels verdwenen, ook op het Euraziatische continent. Ooit waren er bijvoorbeeld hogere bergen dan de huidige Alpen op het continent, daarna weer oceanen. In de loop van vele miljoenen jaren verdwenen ze weer.
Toen de Afrikaanse plaat ongeveer 35 tot 20 miljoen jaar geleden op de Euraziatische plaat botste, zijn de huidige Alpen gevormd. De Afrikaanse plaat is samen met de bodem van de oerzee Tethys, die tussen de twee continentale platen lag, over de Euraziatische plaat geduwd in een proces dat miljoenen jaren duurde. De natuur heeft alle tijd en laat altijd sporen na. Onderzoekers zijn steeds beter in staat deze fascinerende historie in kaart te brengen.
De grote variëteit, vormen en structuren van stenen, fossielen en (zee) dieren- en planten geven een idee van de voor mensen onvoorstelbare lange tijd die de aarde neemt om te worden tot wat ze nu is. Het laat ook zien dat de aarde als planeet geen oordeel heeft over klimaatveranderingen en zichzelf voortdurend opnieuw uitvindt.
Dit proces heeft ook unieke sporen achtergelaten in de Surselva (kanton Graubünden). Er zijn veel soorten stenen naast en op elkaar te vinden. Een van de vele verborgen schatten in de Surselva is de diversiteit aan gesteenten die in de loop van miljoenen jaren is ontstaan.
De tentoonstelling “Schichtwechsel – La Surselva” in Ilanz is een openlucht tentoonstelling en plaatst de vele gesteentes in een geologische context. Het biedt een overzicht van de geologische historie van de regio.
De tentoonstelling van ongeveer 200 stenen met een gewicht van soms enkele tonnen is een installatie van individuele stenen of groepen stenen op diverse plaatsen. Elke steen vertegenwoordigt een specifiek soort en staat voor een periode in de evolutie.
Het Museum Regiunal Surselva in Ilanz licht de verschillende aspecten van het thema en kennis over de geologie en tektonische kenmerken van de Surselva nader toe.