Romaans in Lausanne

26 november 2020

Het kanton Graubünden is grotendeels Duitstalig. Het heeft verschillende Zwitsers-Duitse (Schweizerdeustche) dialecten, waaronder Höchstalemannische, Walserdeutsche of Zürichdeutsche

Het Italiaans is de officiële taal in drie gebieden in het zuiden van Graubünden: Misox (Mesocco) op de grens met Ticino in het Mesolcina- en Calanca-dal, in Bergell (Bregaglia) en in Puschlav (Valposchiavo). Het zijn Lombardische dialecten zoals in Ticino en de aangrenzende gebieden van Noord-Italië.

Er wordt in vijf regio’s Romaans gesproken (zie ook Swiss Spectator). Artikel 18 van de federale grondwet garandeert het grondrecht op taalvrijheid als individueel recht; zelfs talen die niet meer worden gesproken, vallen onder de bescherming van artikel 18.

De praktische oplossing is het territorialiteitsbeginsel (artikel 70, lid 2): “De kantons bepalen hun officiële talen. Om de harmonie tussen de taalgemeenschappen te bewaren, moeten zij de traditionele talen respecteren en rekening houden met de traditionele taalminderheden”.

In ieder geval heeft het Romaans of beter gezegd Rumansch Grischun het Federale Hooggerechtshof (Bundesgericht) in Lausanne bereikt. Het Hof doet alleen uitspraken in deze taal over een specifieke kwestie in deze regio.

Rumansch Grischun, de verenigde Romaanse taal onder de vijf dialecten, is de juridische taal in Lausanne.

(Bron: G. Janzing, Rätoromanisch, 4e editie (Bielefeld, 2016).