Het Zwitserse Nationale Park
17 september 2023
Het kanton Graubünden is de locatie van het nationale park (Schweizerischer Nationalpark/parc naziunal svizzer in het Romaans), vier regionale natuurparken (Parc Ela, Naturpark Beverin, Parco Val Calanca en het Biosfera Val Müstair) ) en (deels) het Unesco Werelderfgoed TektonikArena Sardona.
Het Zwitserse nationale park vormt samen met de Biosfera Val Müstair en delen van de gemeente Scuol ook de UNESCO Biosfera Engiadina Val Müstair.
De cratschla.
Het symbool van het nationale park is de vogel cratschla (Tannenhäher/notenkraker), tevens naamgever van het tijdschrift Cratschla van het Nationalparkzentrum in Zernez. Het nationale park is opgericht in 1914 en is daarmee het oudste beschermde natuurgebied in de Alpen. Het gebied wordt met reden een ‘wild’ park genoemd. Het devies van het park is dan ook ‘Echt wild’.
De natuur gaat zijn gang zonder menselijk ingrijpen of menselijke activiteiten. Sneeuw- en rotslawines zijn geen rampen, maar natuurlijke processen. De (teruggekeerde) wolven, beren en andere roofdieren zijn natuurlijke bewoners en kunnen ongestoord hun gang gaan.
Opnames uit het Panorama-Raum
Wel onderzoeken wetenschappers de ontwikkeling van het ecosysteem, de flora en de fauna. Alle dieren, ook de kleinste van een paar millimeter, zoals slakken, worden al ruim 100 jaar nauwgezet gevolgd, tegenwoordig ook om de gevolgen van de klimaatverandering in kaart te brengen.
Zo heeft onderzoek aangetoond dat slakken (Schnirkelschnecken bij voorbeeld) steeds hoger de berg opgaan, tot wel 2500 meter, wat 30 jaar geleden nog ondenkbaar was. De natuur past zich aan. Daarnaast staan ook grote en kleine roofdieren in het middelpunt van de belangstelling.
Het onderzoek bestrijkt ook het God da Tamagur (Woud van Tamagur), het hoogst gelegen dennenbos (Arvenwald) van Europa. Het ligt vlakbij S-charl, een gehucht zonder permenente inwoners. Het woud ligt op de route naar de Ofenpas en Lü in de Biosfera Val Müstair. Inderdaad, het nationale park en deze Biosfera zijn een aaneengesloten gebied van 499 km2.
Het nationale park is niet alleen een echt ‘wild’ park en een bron van wetenschappelijk onderzoek, het heeft ook onlangs het nieuw ingerichte informatiecentrum in Zernez in gebruik genomen.
Het oude informatiecentrum dateerde uit 2008. Het vernieuwde informatiecentrum heeft een interactieve op drie leeftijdsgroepen gericht aanbod in vijf talen (Duits, Frans, Italiaans, Romaans en Engels). Een mediaguide begeleidt jong en oud in deze talen.
Beeld uit het Panorama-Raum
Het nationale park komt letterlijk tot leven in alle jaargetijden en tot de hoogste toppen (Piz Quattervals 3165 m) en diepe dalen, kloven, beekjes en meertjes in levensechte visuele presentaties op een half panorama en vele gedetailleerde opnames in het ‘wilde’ park. De uitvoerige en toch overzichtelijke documentatie en toelichting geven een goed beeld van het fascinerende ecosysteem in de jaargetijden, de flora en de fauna.
Impressies van de Wildnisarena
Na deze presentaties volgt een in scene gezette beleving van het ‘wildleven’, de Wildnisarena, inclusief authentieke geluiden en het nabootsen van de seizoenen. Het is een soort 3-D wereld waarin de toeschouwer zich waant, maar dan zonder 3-D bril. Na de atmosferische beleving en een korte historie van het ontstaan van het park in 1914 volgt de wetenschappelijke- en onderzoeksruimte.
Het Freiluftlabor
Bezoekers worden actief betrokken bij het onderzoek naar het ontstaan van het landschap, de evolutie en huidige stand van flora en fauna, de gletsjers en de huidige (klimaat) ontwikkelingen. Met behulp van interactieve media, modellen en documentatie komen miljoenen jaren in beeld alsof het gisteren was. Ook hier is de opzet geschikt voor de drie leeftijdsgroepen.
Bovendien zijn de bezoekers, ook in de drie leeftijdsgroepen, actief betrokken bij hun beleving en perceptie van de ‘wilde’ natuur. Experts begeleiden de bezoeker hierbij op monitoren en andere visuele media en geven informatie over specifieke onderwerpen.
De Mens en de Natuur in de Alpen verbeeld
De mens is immers ook de natuur, al zijn velen zich dat wellicht niet (meer) bewust. De plaats en de functie van de mens in de natuur is geen abstracte grootheid. Ieder individu heeft daarin zijn rol, perceptie én verantwoordelijkheid.
De mens is ook natuur en een van de vele spelers, maar wel de eerste viool. Maar uiteindelijk zijn het toch bacteriën, virussen, schimmels, plankton, andere grondleggers van de huidige flora en fauna en natuurlijke processen die deze planeet vorm (gaan) geven.
Bron en verdere informatie: Schweizerischer Nationalpark
Het bezoekerscentrum (Informationszentrum) in Zernez organiseert ook tijdelijke tentoonstellingen.