Sigmund Freud en menselijk narcisme


Het uitgangspunt voor de tentoonstelling (Alles zerfällt. Schweizer Kunst von Böcklin bis Vallotton) is Sigmund Freud’s essay uit 1917 over de drie inbreuken op het menselijk narcisme. Volgens Freud hebben drie wetenschappelijke ontdekkingen het inzicht van de mensheid in zichzelf fundamenteel aan het wankelen gebracht: de Copernicaanse kosmologie, Charles Darwin’s evolutietheorie en Freuds eigen theorie van het onbewuste. Wat Freud in zijn essay beschrijft is de ontdekking dat de mens niet het centrum van het universum is en noch over de natuur noch over zichzelf regeert.

De tentoonstelling heeft als thema de sfeer van onzekerheid, de ontgoocheling over de beheersbaarheid van maar ook de vlucht uit de wereld en het verlangen naar het wonderbaarlijke. De tentoonstelling toont Zwitserse kunst uit deze periode in de  19e en het begin van de 20e eeuw, waaronder werken van Ferdinand Hodler, Arnold Böcklin, Paul Klee, Félix Vallotton, Cuno Amiet en Alexandre Calame en werken van minder bekende kunstenaars zoals Annie Stebler-Hopf of Clara von Rappard. De tentoonstelling is thematisch van opzet en werpt licht op de menselijke onzekerheid ten opzichte van de grote wetenschappelijke ontdekkingen in deze tijd.

 

Weten door visualisatie


Foto: Museum für Gestaltung Toni-Areal, Zürich

De uitwisseling van informatie is nog nooit zo groot geweest als tegenwoordig. Of het nu gaat om de visualisatie van data, de publicatie van journalistieke bevindingen, ruimtelijke oriëntatie of als materiaal voor effectief leren en onderwijzen, de nieuwe media leggen de meest uiteenlopende inhoud in de kortst mogelijke tijd uit en combineren dit met veel beeld met weinig woorden. De tentoonstelling (Wissen in Bildern) toont dit actuele deel van de beeldcultuur en haar (manipulatieve) risico’s in gedrukte en bewegende beelden.

De duistere kant van Expressionisme


Ludwig Ernst Kirchner (1880-1938), Kämpfe. Qualen der Liebe, 1915. Foto en Collectie Bündner Kunstmuseum Chur.

In 2018 overhandigde de Werner Coninx Foundation het Bündner Kunstmuseum in Chur een permanente bruikleen van grote delen van zijn belangrijke grafische kunstcollectie met bijna 1000 werken van Cuno Amiet, Giovanni Giacometti, Ernst Ludwig Kirchner, Erich Heckel, Max Beckmann, Hermann Schererer, Johann Robert Schürch en anderen. De tentoonstelling toont 95 van deze werken. De focus ligt op de ‘duistere kanten’ van het expressionisme, apocalyptische landschappen en een blik in de afgronden van de menselijke ziel. De nadruk ligt op kunst van Ernst Ludwig Kirchner met werken uit zijn tijd in Dresden, Berlijn en uiteindelijk Davos.