Ulysses 1922-2022


“Ulysses”, geschreven door de Ierse balling James Joyce (1882-1941) in Triëst, Zürich en Parijs, wordt beschouwd als een van de belangrijkste romans van de 20e eeuw.

Precies 100 jaar na de eerste publicatie op 2 februari 1922 wijdt het Strauhof een tentoonstelling aan deze klassieker. In samenwerking met de James Joyce Stiftung  zullen het ontstaan en de receptie, de inhoud en de vorm van “Ulysses” in honderd objecten, documenten en foto’s worden geënsceneerd.

Zij vormen het verhaal van de publicatie, de kritiek en schandalen die op de publicatie volgden.  Het doel van de tentoonstelling is een nieuwe benadering van het werk en de auteur te creëren.

De auteur vertelde het verhaal van drie mensen op een gewone dag in Dublin in de vroege zomer van 1904 en creëerde zo een veelzijdig portret van de stad. Daartoe brak hij met de heersende conventies en gebruikte hij dichterlijke taal en stilistische diversiteit, een Marcel Proust avant la lettre.

 

De tegenstrijdige facetten van Zwitserland


Affiche van de tentoonstelling 'Wunderbar widersprüchlich', National Landesmuseum Zürich.

Zwitserland wordt vaak beschreven als het perfecte land: adembenemende landschappen, schone steden, een bottom-up land met directe democratie en een zeer efficiënte infrastructuur, gezondheidzorg en (beroeps) onderwijs.

Politieke instabiliteit en oligarchieën hebben geen plaats in het staatkundige bestel. Humanitaire betrokkenheid en neutraliteit  maken deel uit van het zelfbeeld van Zwitserland.

Bij nadere beschouwing komen tegenstrijdigheden aan het licht. Wat is het, een idyllisch paradijs, of een land met provinciale achterhaalde tradities, een natie die openstaat voor de wereld  of een bolwerk van conservatisme?

Deze vragen zijn niet zo makkelijk te beantwoorden. Het hangt niet alleen af van het perspectief, maar ook van het onderwerp en de plaats in dit veelzijdige, multiculturele land.  Bovendien zijn er facetten die lijnrecht tegenover elkaar staan. Zwitserland is een land van contrasten.

De tentoonstelling Wunderbar widersprüchlich  (Verbazingwekkend ambivalent) onderzoekt enkele visies van inwoners en buitenstaanders en brengt deze aspecten aan het licht. Ze wil de bezoekers aanzetten tot zelfreflectie in hun relatie met Zwitserland.

Jenny Holzer en Louise Bourgeois


Louise Bourgeois , Garment from Performance ‘She lost it’©The Easton Foundation Pro Litteris, Zürich and VAGA at ASR (NY).

Jenny Holzer (1950) is een van de belangrijkste hedendaagse kunstenaars van haar generatie. Ze heeft een tentoonstelling samengesteld van het werk van Louise Bourgeois (1911-2010). Deze wordt beschouwd als een van de belangrijkste en invloedrijkste kunstenaars van de twintigste en eenentwintigste eeuw.

Holzer staat internationaal bekend om haar verkenning en subversie van de publieke taal door het gebruik van niet-traditionele vormen. Bourgeois’ psychologisch geladen werk handelt over het domein van de menselijke emotie: liefde, verlangen, afhankelijkheid, seksualiteit, afwijzing, jaloezie en verlating.

De tentoonstelling presenteert een ontmoeting tussen deze twee voorstaande artiesten van de Amerikaanse kunst, het werk van Bourgeois gezien door de ogen van Holzer.

Holzer benadert Bourgeois’ kunst door de lens van haar uitgebreide geschriften. Werken uit alle stadia van Bourgeois’ oeuvre – sculpturen, installaties, schilderijen, tekeningen, grafiek en teksten – zijn geselecteerd aan de hand van een reeks thema’s.