Zwitserland 1750-1920


La Suisse en mouvement, 1750-1920. Château de Prangis.

Deze permanente tentoonstelling toont de geschiedenis van Zwitserland vanaf de Helvetische Revolutie ((1798) tot de Eerste Wereldoorlog, geïllustreerd met voorwerpen uit het dagelijks leven, maar ook met kunstwerken. Het strekt zich uit over twee verdiepingen en behandelt onderwerpen uit de politiek, de economie, de maatschappij en de cultuur.

Bezoekers leren hoe het landelijke en arme Zwitserland van het Ancien Régime binnen slechts zes generaties werd omgevormd tot een moderne industriële staat. Ook de ontwikkeling van de geneeskunde sinds de 18e eeuw is fascinerend: Vaccinaties, tandheelkunde, anesthesie, enz. werden ontwikkeld tegen het begin van de 20e eeuw.

Andere belangrijke en interessante onderwerpen die aan bod komen zijn het toerisme, de hygiëne op school en op school, de emigratie, het burgerlijke leven, het arbeidersleven en de arbeidersbeweging, de nieuwe apparaten van een moderne economie: telefoons, dictafoons en rekenmachines, de spoorwegen en de toegang tot produkten uit verre landen (19e eeuw).

Posy Simmonds


Poster tentoonstelling Posy Simmonds Close Up. Cartoonmuseum Bazel.

De Britse cartooniste, striptekenares en kinderboekenschrijfster Posy Simmonds (1945) heeft internationaal de aandacht getrokken met de drie stripverhalen Gemma Bovery (1999), Tamara Drewe (2007) en Cassandra Darke (2018).

Ze fascineert met precieze psychologische portretten, drijft de spot met de tekortkomingen van de middenklasse en de culturele scene, maakt een karikatuur van stijfheid en bekritiseert maatschappelijke ontwikkelingen.

Relatief lange tekst passages worden afgewisseld met traditionele komische sequenties, terwijl verwijzingen naar klassiekers van schrijvers als Gustave Flaubert en Charles Dickens de verhalen extra lagen geven.

Een elegante, heldere en lichamelijke tekenstijl, diep uitgewerkte personages, feilloze humor en de alerte geest van een groot verteller kenmerken haar werken.

De tentoonstelling Posy Simmonds Close Up is het meest uitgebreide retrospectief van deze belangrijke Britse kunstenares dat ooit in Zwitserland te zien was, met originele tekeningen uit alle stripverhalen en uit haar kinderboeken, evenals illustraties en cartoons voor kranten en tijdschriften, plus ongepubliceerd voorwerk.

Het is ook de allereerste tentoonstelling van originele tekeningen van haar in de Duitstalige wereld.

 

De onderschatte horizontale kroonlijst in kunst en architectuur


Meister GA mit der Fussangel (um 1538 tätig), Korinthischer Sims mit Akanthusblättern verzierte Konsole, 1530 – 1540, Kupferstich, Graphische Sammlung ETH Zürich.

Overal zijn kroonlijsten te vinden. Ramen, deuren, plafonds, spiegels en wandbekledingen uit alle eeuwen hebben sierlijke profielen rond hun randen. Auto’s, kleren, meubels en huishoudelijke artikelen hebben hun eigen kroonlijst-achtige elementen. Strepen, banden en lijnen van verf lijken op kroonlijsten wanneer zij artefacten van verschillende aard omlijsten of bekronen. En toch worden ze gemakkelijk over het hoofd gezien.

Daarom wordt dit onderschatte architectonische element opnieuw geëvalueerd in de tentoonstelling (Die Unterschätzte Horizontale das Gesims in Kunst und Architektur). De kroonlijst zal daar zijn lang verwachte grote entree krijgen.

De kroonlijst, ooit een essentieel onderdeel van elke klassieke architectonische compositie, trok aan het begin van de 20e eeuw de woede aan van de modernisten.

Het werd meermaals beschreven als het meest expressieve, maar ook het meest problematische onderdeel van de architectuur. In tekeningen, etsen en kunstwerken heeft het herhaaldelijk de aandacht getrokken.

Daarom opent de geschiedenis van de kroonlijst in vele opzichten een nieuw perspectief op de diverse geschiedenissen van de architectuur en haar voorstellingen.

Om deze geschiedenissen aan het licht te brengen en de complexe rol van de kroonlijst in de architectuur, de stedenbouw en de kunst te belichten, brengt de tentoonstelling en unieke selectie van meer dan 150 tekeningen, prenten, boeken en voorwerpen uit de 15e eeuw tot nu samen.

Onder de tentoongestelde auteurs en kunstenaars zijn Francesco di Giorgio, Gottfried Semper, Frank Lloyd Wright en Le Corbusier.