Arena voor een boom

17 maart 2022

De boom in de Arena (Arena für einen Baum) is het middelpunt van het kunstwerk op de binnenplaats van het Landesmuseum in Zürich. De vrij toegankelijke  ‘Arena for a Tree’ is een stand-in voor de natuur en tegelijkertijd een krachtig pleidooi voor de natuur en het behoud ervan.

Het project is een vervolg op de Arena op de Münsterplatz in Bazel in het voorjaar van 2021 (zie Swiss Spectator 28 april 2021). De belangstelling voor bomen en hun omgeving gaat echter veel verder terug. De zorg voor het bos en het klimaat plaatste zijn project in het huidige perspectief.

De kunstenaar Klaus Littmann (1951) realiseerde in 2019 het project van 299 verschillende bomen in het voetbalstadion van Klagenfurt. De Oostenrijkse kunstenaar Max Peinter en diens tekening (uit 1971) met bomen in een stadion was de directe inspiratie. Andere kunstenaars, onder anderen Franz Gertsch (193o) met diens Waldweg (2013)  en Joseph Beuys (1921-1986) en diens Rettet den Wald (1982) en het planten van 7 000 eiken op de Documenta in Kassel in 1982.

Landschapsarchitect Enzo Enea koos in Bazel nog voor de ijzerhoutboom (Parrotia Persica) uit de toverhazelaarfamilie. De ijzerhoutboom komt uit het klassieke Perzië en is gewend aan verschillende seizoenen en verdraagt het stadsklimaat goed. Het doel van dit project was andere bomen in deze regio te introduceren in verband met het veranderende klimaat.

De omringende tribune, de arena, is gemodelleerd naar de groeiringen die de ouderdom van elke boom aangeven. De oneffenheden van boomschors vormen de inspiratie voor de buitenomtrek.

In Zürich heeft de kunstenaar echter gekozen voor een dode fruitboom. De Arena is dezelfde. De dode boom is echter een waarschuwing voor de mensheid en een aanmoediging om zelf wat te doen en in actie te komen.

Dit project krijgt de komende jaren een vervolg in Venetië en andere Europese steden.

Bron en verdere informatie: Isabel Zürcher, ‘Arena für einen Baum’ in Noëmi Crain Merz, Pascale Meyer (Red.), Im Wald. Eine Kulturgeschichte, Zürich, 2022).