Maarten Koning – Pagina 17 – The Swiss Spectator

Lucens, Meiringen en Sherlock Holmes

Sir Arthur Conan Doyle (1859-1930), de geestelijke vader van Sherlock Holmes, bewoonde in 1965 het kasteel van Lucens (kanton Waadt).

Enige jaren daarna opende de zoon van de schrijver een museum. Het museum Sherlock Holmes (Musée Sherlock Holmes ) is tegenwoordig gehuisvest in het „Maison Rouge“.

Beeld: Commune de Lucens

Het kasteel, of beter gezegd twee kastelen, heeft andere illustere voorgangers gekend. De bisschop van Lausanne bouwde en bewoonde het eerste kasteel in de 13^e eeuw, waarna aanpassingen in de 14^e en 15^e eeuw het kasteel een gotisch aanzien gaven.

De bisschop, een bondgenoot van de hertogen van Savoie, resideerde er vaak. De eerste bezetting door de troepen van de Confederatie was in 1476, na de slag bij Morat. De Eidgenossen versloegen daar (en in dat jaar bij Grandson en in 1477 bij Nancy) de Hertog van Bourgondie Karel de Stoute (1433-1477) en zijn bondgenoten Savoie en de bisschop van Lausanne.

Kasteel van Lucens, links de aanbouw van Bern

De Vrede van Fribourg herstelde de oude situatie, maar in 1536 was het definitief afgelopen voor de bisschop. Bern veroverde dat jaar het Pays de Vaud en Lucens. De bisschop van Lausanne Sébastien de Montfaucon (1489-1560) had in 1532 Hertog van Savoie Charles III (1486-1553) nog een glorieuze ontvangst in Lucens bereid. 1536 betekende ook het einde van het katholicisme in Lucens en de Reformatie deed haar intrede.

Vanaf 1536 tot 1798 zetelde de voogd van Bern in het kasteel, of eigenlijk de aanbouw aan het kasteel, het tweede kasteel. Vanaf 1801 is het complex eigendom van diverse nieuwe eigenaren en bewoners, waaronder Sir Arthur.

Echter, er is nog een Sherlock Holmes museum in Zwitserland, en wel in Meiringen (kanton Bern). In deze plaats schreef Sir Arthur, naar hij van plan was, zijn laatste Sherlock Holmes door het fatale tweegevecht tussen Sherlock en zijn aartsvijand Professor Moriaty bij de Reichenbachfall. Er volgden echter nog meerdere avonturen van deze detective en Watson en twee musea in Zwitserland.

(Bron en verdere informatie: Commune de Lucens)

Lucens

De lotgevallen van Romont en Moudon

Het oude centrum van Romont (kanton Fribourg), de stadsmuren, torens, kasteel en de Collégiale Notre-Dame de l’Assomption (13^e eeuw) bevinden zich op de beroemde ronde berg, de Mont Rond (rotundus mons).

Collégiale Notre-Dame de l’Assomption na de (Gotische) renovatie in de 15e eeuw

Aan de voet van de berg ligt de het cisterciënzerklooster de la Fille-Dieu (gesticht in 1268) , zoals de naam al aangeeft een nog steeds bestaand klooster voor vrouwen.

Klooster de la Fille-Dieu

Vanaf het oude centrum van deze stad aan de rivier Pays de Glâne is er uitzicht over de vallei (Valloné) van het Pays de Glâne, de (Freiburger) Alpen, waaronder de Moléson en de Jura.

De stad ligt aan de handelswegen naar Lausanne en Vevey (kanton Waadt) en de steden Bulle en Fribourg/Freiburg ((kanton Fribourg). Dat Romont in kanton Freiburg en niet in kanton Waadt haar bestemming vond, is het lot van de geschiedenis in 1536.

In dat jaar veroverde Bern Waadt (Pays du Vaud) op Savoie. Romont was toen al eeuwenlang bezit van Savoie en de graven van Savoie noemden zich ‘Heren van Moudon en Romont’.

Het kasteel (Grand Donjon) van Romont, eerste bouw in 1240

De stadsmuren zijn grotendeels nog intact met een lengte van anderhalve kilometer en diverse torens

De graven van Savoie, vanaf 1416 de hertogen van Savoie, waren de grootleveranciers van de bisschoppen van Lausanne en bondgenoten van de Hertogen van Bourgogne.

Dit loopt niet goed af in 1476. Savoie en dus Romont kiezen de kant van Hertog Karel de Stoute (1433-1477) in diens oorlog tegen de Zwitserse Confederatie (Eidgenossenschaft). Na diens nederlagen bij Grandson en Morat (1476) veroverden en plunderden de Eidgenossen Romont.

Bij de Vrede van Fribourg in 1476 kreeg Savoie echter weer de zeggenschap over Romont terug. Andere steden (Orbe, Grandson, Morat en Echallens) in het Pays du Vaud werden echter door Fribourg (lid van de Confederatie vanaf 1481) en Bern gezamenlijk bestuurd en waren voor Savoie verloren.

De vreugde voor Savoie was echter van (relatief) korte duur. In 1536 veroverde het protestante Bern het hele Pays du Vaud op Savoie. Romont zocht en vocht echter bescherming bij het katholieke Fribourg en vanaf dat moment maakt Romont deel uit van kanton Fribourg.

Moudon

Moudon (in de Romeinse tijd de kleine vicus Minnodunum of Minnidunum) ligt tussen de rivieren de la Broye en La Mérine. Savoie verwierf de stad en zijn kasteel in 1219. Daarvoor hadden Keltische (Helvetische) stammen, Romeinen, Franken, twee Bourgondische koninkrijken, de graven van Genève en de hertogen van Zähringen de macht.

La Broye

De stad had evenals Romont een centrale liggen aan handels- en verkeerswegen. De stad kende na de overname door Savoie een bloeitijd en werd zelfs het bestuurlijke centrum van Savoie in Vaud in de 14e eeuw.

Maison des États de Vaud (14e eeuw)

De nederlaag van de hertog van Bourgogne in 1476 en de verovering van Moudon door de Eidgenossen betekende nog niet het einde van de heerschappij van Savoie. De vrede van Fribourg herstelde ook het gezag van Savoie in Moudon.

De verovering door Bern in 1536 betekende echter het definitieve einde voor Savoie en de introductie van de reformatie. Bern oefende tot 1798 de macht uit. Vanaf 1798 maakt Moudon deel uit van kanton Vaud.

Conclusie

De hertogen van Savoie noemden zich vanaf 1536 geen ‘Heren van Moudon en Romont’ meer, het Freiburger Romont bleef katholiek en Moudon werd protestant en vanaf 1798 een plaats in kanton Vaud.

(Bron en verdere informatie: F. Walter, Histoire de Fribourg, Une ville-État pour l’éternité (XVIe-XVIIIe siècle) Tome 2, Neuchâtel, 2002; Ville de Romont; Commune de Moudon; L. Hubler, Histoire du Pays de Vaud, Lausanne 1991).

Impressies van Romont

Maison St.-Charles

De Grand Donjon en het Vitromusée Romont (Musée suisse du vitrail et des arts du verre, glasmuseum)

Impressies van Moudon

Maison neuve du Pont (1688)

Hôtel de Ville

Saint-Étienne de Moudon (13e-16e eeuw)

Fontaine de la justice

De graanmarkt (Grenette)

Maison de Cerjat puis Tacheron of Maison bernoise (14e eeuw)

Château de Rochefort (Musée du Vieux-Moudon) en Maison de Denezy

Château de Carouge

De kerk en (Romeinse) historie van Saint-Saphorin

De geschiedenis van Saint-Saphorin (kanton Vaud) begint in het midden van de 1e eeuw n. Chr. met de bouw van een Gallo-Romeinse villa niet ver van Vibiscum (het huidige Vevey).

In de 5e eeuw is de villa verlaten. Een van de ruimtes, gelegen op de plek van de huidige 16e-eeuwse kerk, is toen omgebouwd tot een mausoleum naar het voorbeeld van Romeinse catacomben.

Museum van Saint-Saphorin in de catacomben onder de kerk

Een nieuw mausoleum is in de 6^e eeuw gebruikt als grafkapel. In de 7e eeuw is het mausoleum vervolgens omgebouwd tot een kerk gewijd aan Saint-Saphorin (St. Symphorien).

De kerk stond onder toezicht van de bisschop en het kapittel van Lausanne tot 1536 (bezetting door Bern). De bisschop oefende tot 1536 het spirituele gezag en de politieke soevereiniteit uit. De bisschoppen bouwden in de 13^e eeuw de vesting van Glérolles.

Saint-Saphorin in 1694, anonieme kunstenaar. Archives de la commune. Photo: Claude Bornand. Museum van Saint-Saphorin

Op initiatief van de laatste bisschop van Lausanne, Sébastien de Montfaucon (1489-1560), is de huidige kerk tussen 1517 en 1530 in gotische stijl gebouwd. Het centrale glas-in-loodraam in het koor is het belangrijkste venster in het kanton (na het roosvenster in de kathedraal van Lausanne). Het venster toont Sébastien de Montfaucon, de Maagd Maria met kind en de Heilige Symphorien.

Het exterieur valt vooral op door de klokkentoren met het platte dak, omdat het de bedoeling was (maar niet gerealiseerd) een hoge stenen spits op de toren te bouwen.

In 1536 organiseerde bisschop Sébastien de Montfaucon in Lavaux het verzet tegen de dreiging van iconoclasme van het protestantse Bern. Het verzet was kennelijk zo sterk dat dit venster gespaard bleef, al werd de kerk een (protestante) temple.

Saint-Saphorin heeft zijn middeleeuwse karakter behouden en ligt te midden van de wijngaarden van Lavaux met uitzicht op de Alpen en het Meer van Genève.