Auteur: Maarten Koning

De molen in Flüh opent haar deuren op 11 mei

De Zwitserse Vereniging Mühlenfreunde organiseert op de zaterdag na Hemelvaartsdag traditiegetrouw de nationale Molendag. Dit jaar opent ook de monumentale molen in Hofstetten-Flüh (de Flühmühle in kanton Solothurn) haar deuren met een cultuurhistorisch, culinair en muzikaal programma.

Nederlanders zijn met name gewoon aan molens met wieken. In Zwitserland zal men deze niet vaak tegenkomen. Molens met waterraderen des te meer. Ieder dorp had er wel een, steden hadden veelal een gebied met tientallen molens.

Deze stonden altijd langs een beek of rivier. Tot de industriële revolutie was het de belangrijkste leverancier van energie voor een smederij, graanmolen en diverse andere toepassingen.

De Flühmühle 

Bezoekers zijn op 11 mei vanaf 11:00 uur welkom in de molen. Het is niet zomaar een molen. Het is een graanmolen, minstens 550 jaar oud en beroemd vanwege het mirakelschilderij uit 1543 in de Reichensteinkapel van het klooster Mariastein.

Om 13:00 en 15:00 uur zijn er twee korte (Duitstalige) lezingen over de cultuurhistorische context, de architectuur en het functioneren van de molen. De molen met deels bewaard gebleven maalapparatuur, historische foto’s en voorwerpen is de hele dag te bezichtigen. De molen heeft tot 1973 graan gemalen en tot 2004 zelfs veevoer geproduceerd. Sinds 2010 heeft het een woonbestemming.

Tegelijkertijd nodigt de molen uit om op het molenplein aan de Flühbach te genieten van mooi voorjaarsweer (bij regen in de Stube). Koffie, thee, andere dranken, zoete en hartige lekkernijen zijn vanaf 11.00 uur verkrijgbaar.

Programma:

Ontvangst en bezichtiging vanaf 11.00 uur

Korte lezingen

13:00 – 13:30 en 15.00 – 15.30 :

“De Flühmühle tussen het klooster Mariastein en de Landskron, een cultuurhistorisch perspectief”

en:

“Van waterrad tot turbine, van molensteen tot walsmolen”

Muziek

De dag wordt om 16:00 uur afgesloten met een solo-optreden van Christine Lauterburg (christinelauterburg.ch). Christine heeft jodelen nieuw geïnterpreteerd en toegankelijker gemaakt voor een breder publiek.

Haar muziek combineert elementen van volksmuziek, pop, chanson en wereldmuziek. Het aantal plaatsen is beperkt en registratie voor het concert is vereist.

Indicatie voor de collecte voor het concert: 20.00 CHF

Aanmeldingen: [email protected]

Gampelen en Champion in de Grosse Moos

Gampelen (kanton Bern, Champion in het Frans) was in de Romeinse tijd (13 v. Chr. – 410 n. Chr.) van belang vanwege de weg van Aventicum (het huidige Avenches) naar Petinesca (het huidige Studen). Een route leidde via Gampelen naar de Zihlbrücke over de rivier de Zihl (Thielle in het Frans)

De Keltische inwoners waren binnen enkele generaties geromaniseerd en werden Gallo-Romeinen. Na het vertrek van de Romeinen in de vijfde eeuw migreerden heidense Alemannen naar het gebied en introduceerden de Duitse taal.

Tussen 500 en 700 bekeerde de bevolking zich tot het christendom. Het dorp behoorde vervolgens tot het Frankische (zevende eeuw tot negende eeuw) en het Bourgondische rijk (888-1032). Daarna viel het onder het Heilige Roomse Rijk en zijn lokale heersers.

In een document uit 1179 wordt het dorp vermeld onder de naam Champion (veldje). De latere heerschappij van het Franstalige graafschap Neuchâtel en het Franstalige hertogdom Savoie bevestigden deze naam of de duiding Gamplon in 1377.

Het Duitstalige Bern verwierf  Erlach en daarmee Gampelen echter in 1475 en introduceerden de Duitse naam.
.
Tot de watercorrecties van de Jurarivieren en -meren (La Correction des Eaux du Jura/Juragewässerkorrektion) in de 19e eeuw lag het dorp in een moerassig gebied met veel overstromingen. Deze  Deltawerken van Zwitserland, maar dan al in de negentiende eeuw, maakten van “Grosse Moos” het belangrijkste landbouwgebied in Zwitserland.

De aanleg van het Zihlkanaal, het Broyekanaal en het Hagneckkanaal hadden ook een positieve invloed op de economische ontwikkeling. Tegenwoordig is Gampelen een rustiek dorp tussen het meer van Biel en het meer van Neuchâtel.

(Bron en verdere informatie: Gemeinde Gampelen)

Een nieuwe familie van elf Sint-Bernardpups in Barryland

De Sint Bernards Haïka en Zeus van de “du Grand St. Bernard” kennel van de Fondation Barry in Martigny (kanton Valais) zijn in maart ouders geworden van elf pups.

Haïka komt ook uit het fokprogramma van de Fondation en doet niet onder voor haar vader, V’Barry du Grand St. Bernard, die in 2023 op de World Dog Show tot Wereldkampioen is gekroond.

Met haar vrolijke en vriendelijke karakter vertoont Haïka mooie karaktereigenschappen die ze hopelijk heeft doorgegeven aan haar kleintjes.

De geboorte verliep niet zoals gepland. Manuel Gaillard, hoofd fokkerij bij Fondation Barry, was erbij en herinnert zich: “Vier van de pups zijn op natuurlijke wijze geboren, de anderen moesten kort daarna met een keizersnede ter wereld worden gebracht, wat niet ongewoon is voor fokhonden.”

De eerste paar dagen na de geboorte zijn cruciaal voor hun overleving en het latere welzijn. Alle dierenverzorgers van de stichting hebben dienst om 24 uur per dag voor hen te zorgen en de moeder te ontlasten.

De vier reutjes en zeven teefjes krijgen een stamboom en namen die beginnen met de letter “T”. De nieuwe baasjes geven over enige tijd een naam, die altijd begint met de “T”.  Op 25 maart precies zeven jaar geleden beviel Zaskia du Grand St. Bernard ook van een “T” nestje in de kennel – wat een gelukkig toeval.

De Fondation Barry zet zich sinds 2005 in voor het behoud en de bevordering van het fokken van dit bijzondere ras en haar even bijzondere historie. De gezondheid, het karakter en de fitheid van de honden staan centraal in de fokstrategie, waardoor dit jaar het tweede nest kon worden verwelkomd.

Een van de kwaliteitsnormen van de kennel is om de individuele pup te ondersteunen in de ontwikkeling van het sociale gedrag, zodat hij zich kan ontwikkelen tot een vriendelijke hond die kalm blijft in verschillende situaties.

Foto: Fondation Barry

De eerste levenslessen vinden al vanaf de geboorte plaats: iedere pup wordt dagelijks gewogen om de groei te volgen. Hierdoor wennen de kleintjes eraan om opgepakt en gedragen te worden. Ze worden ook vertrouwd gemaakt met verschillende stemmen en alledaagse geluiden naarmate hun gehoor zich ontwikkelt.

Ze leren ook geleidelijk waar ze zichzelf mogen schoonmaken, zodat ze zindelijk zijn als ze op de leeftijd van tien weken bij hun nieuwe baasjes intrekken.

Dankzij een webcam zijn de eerste stapjes van de pups live op de website van Fondation Barry te volgen tot 6 mei. Vanaf de leeftijd van zes weken en afhankelijk van hun ontwikkelingsstadium zijn de pups te bewonderen in Barryland.

Verdere informatie: Fondation Barry

Andrea Zollinger

Chargée de Communication institutionnelle
Projektleiterin Kommunikation