Auteur: Maarten Koning

Negentig jaar geleden reed de eerste Glacier Express van de Rhätische Bahn van St. Moritz naar Zermatt via Reichenau, Disentis, Andermatt, Gletsch en Brigg.

Het traject is sindsdien diverse keren aangepast en uitgebreid en bestrijkt de kantons Graubünden, Valais en Uri. De trein doorkruist het meren landschap van Engadin, veel viaducten, waaronder het beroemde Landwasserviaduct en uiteraard de regio van de Matterhorn.

In de beginjaren kwamen de toeristen met name uit Europa.Na 1950 nam het aantal Amerikaanse toeristen sterk toe, onder andere door grote aandacht van televisiestations.

Sinds de jaren tachtig komen er steeds meer Aziatische en Arabische toeristen. In zijn negentigjarig bestaan vervoerde de trein meer dan acht miljoen passagiers. Ook de service en uiterlijk zijn ingrijpend veranderd sinds 1930, onder andere door moderne media en luxe wagons.

Pas in 1986 kreeg de trein echter de tegenwoordig zo typerende rode kleur. Alleen het magnifieke Alpenlandschap blijft onveranderd, afgezien wellicht van smeltende gletsjers.

(Bron: www.glacierexpress.ch).

In 1470 drukte Helias Helye (1400-1475) het eerste boek met datering op het grondgebied van het huidige Zwitserland.

In zijn huis in Beromünster, het huidige museum (Schloss-Museum), begon hij op zeventig jarige leeftijd zijn nieuwe carrière als drukker van boeken.

Daarvoor was hij koorheer in Beromünster en priester in Neudorf. In zijn jonge jaren had hij in Bazel gestudeerd en gewoond en daar had hij kennis gemaakt met het begin van de uitgeverij- en drukkerswereld, met name ten tijde van het Concilie van Bazel (1431-1448).

Het eerste boek met datering komt echter uit zijn drukkerij. Het is een leerboek voor de bijbel, de ´Mammotrectus super Bibliam´.

Het boek telt zeshonderd pagina´s en is geschreven in het Latijn. Hoewel het commercieel geen succes was en zijn drukkerij zelfs failliet ging, drukte hij tot zijn door in 1475 nog vijf andere boeken.

Helias is geboren in Zürich en heeft in Beromünster gewoond. Zijn ouders waren echter afkomstig uit het Laufental en hadden het burgerrecht van Laufen.

Om deze reden staat een standbeeld van deze vergeten drukker en pioneer in Laufen (tegenwoordig kanton Basel-Landschaft, tot 1798 hoorde Laufen bij Bisdom en stad Bazel.

(bron en verdere informatie: www.schlossberomuenster.ch).