De Regio van de Bodensee

Vandaag is het moeilijk voor te stellen dat wat tegenwoordig de Bodensee (meer van Konstanz) heet, in de middeleeuwen een culturele, politieke, economische en religieuze eenheid vormde.

Niet alleen ten tijde van het Romeinse Rijk, toen dit gebied in de Provincie Germania Superior viel, maar ook in de eeuwen daarna.

Vanaf de zesde en zevende eeuw vormde de bisschopsstad Konstanz het middelpunt van een gebied dat zich uitstrekte tot een deel van het huidige Oostenrijk, Zwitserland en Duitsland.

Belangrijke abdijen en kloosters in dit bisdom waren St. Gallen, in de zevende eeuw door Ierse monniken gesticht, en de kloosters op het eiland Reichenau, gesticht in de achtste eeuw door Karolingische adel.

Reichenau en St. Gallen zijn eeuwenlang, vanaf de achtste tot de twaalfde eeuw, toonaangevende centra geweest voor het antieke en christelijke geschreven woord.

De in het westen vergeten Romeinse en Griekse filosofen, dichters, (geschied) schrijvers, politici, wetenschappers, juristen, staatslieden vonden in deze kloosters veelal hun redding, zelfs volgens de kerkelijke doctrine ‘heidense’ werken.

Het prestige van de klassieke oudheid was zeer groot en het waren veelal kopiisten in kerkelijke instellingen, die de antieke geschriften vermenigvuldigden en bewaarden voor het nageslacht.

Daarnaast waren deze abdijen en kloosters beroemd voor hun verluchte bijbelmanuscripten. De scriptoria van Reichenau en St. Gallen behoorden tot de meest productieve en hoogstaande van Latijns Europa. Dit erfgoed is in St. Gallen en Reichenau nog steeds te bezichtigen.

Campione exit

Sinds 1 januari 2020 heeft zich aan het meer van Lugano een soort Brexit voorgedaan. Het Italiaanse stadje Campione, een enclave in kanton Tessin, is vanaf deze datum geen deel meer van de Zwitserse tolunie, maar van de Italiaanse/EU-tolunie.

Ook Zwitserse nummerborden, postcode (6911) en het postverkeer zijn vervallen en Italiaans geworden. Swisscom exploiteerde ook het telefoonverkeer. De Zwitserse Frank is ook geen officieel betaalmiddel meer.

Deze Italiaanse enclave in Tessin heeft historische wortels, die teruggaan tot de opening van het casino in 1917. Het casino beleefde decennia gouden tijden en het grootste deel van de 2000 inwoners werkte (in) direct voor het casino.

Het ging echter verkeerd met de invoering van de euro. Het casino betaalde namelijk uit in Zwitserse Franken, maar de inname bron was in euro´s. De wisselkoers was in 2002 nog 1-1.55. Inmiddels is deze bijna 1 op 1.

Belle Epoque in Bazel

De eerste film over en in Bazel is in de herfst van 1896 in diverse zalen van de stad getoond. Het is een 50 seconden durende film van passanten op de Mittlere Rheinbrücke, de nieuwe brug dateert uit 1905.

Deze en diverse andere films over de Belle Epoque in Bazel zijn samengebracht in een boek onder de titel `Auf der Brücke zur Moderne´.

Het is een zorgvuldig geregisseerde film die diverse (gegoede) standen van Bazel als hoofdpersoon heeft. Een zijdefabrikant, een andere filmpionier, een academicus, kunstenaar en een Jezuïet.

Tussendoor verschijnen kort toevallige passanten, een bierhandelaar, vrouwen en marktkooplui.

Het bijzondere aan deze eerste film op en van de brug zijn ook de waarneembare wisselingen van het weer en zelfs de bewegingen van de Rijn.

De film en ander documentatiemateriaal zijn te vinden onder www.50sekundenbasel1896.ch).

Het boek geeft bovendien een anekdotisch overzicht met van personen, bedrijven en gebeurtenissen in 1001 verhalen. (Hansmartin Siegrist: Auf der Brücke zur Moderne, Basel 2019).