Auteur: Maarten Koning

De eerste vermelding van kasteel en Heerlijkheid Grandson stamt uit het jaar 1100. Tot de dertiende eeuw is niet veel meer bekend dan dat in 1146 een Benedictijns klooster is gesticht, dat nog steeds in zijn Romaanse architectuur met Romaanse beelden en fresco’s en gotische aanpassingen uit een latere période is te zien.

Othon I van Grandson (1238-1328) heeft de vesting en de macht van de heerlijkheid aanzienlijk uitgebreid.

Het kasteel is vervolgens een periode (1389-1420) beheerd door het Huis van Savoye en vanaf 1420 door het Huis van Chalon, een bondgenoot van Karel de Stoute.

Het kasteel was om deze reden inzet van de strijd tussen Karel en de Zwitserse troepen. De Zwitsers versloegen de Bourgondische troepen in 1476 bij de Slag van Grandson.

Vanaf dat moment delen Bern en Fribourg het beheer van Grandson en is het kasteel de residentie van hun voogden tot 1798.

Vervolgens wordt het kasteel eigendom van het kanton Vaud in 1803 en daarna nog van een aantal privé-eigenaren.

Sinds enige tijd is een stichting verantwoordelijk voor de exploitatie en beheer van het kasteel, dat eveneens het museum van Grandson herbergt.

(Bron en verdere informatie: www.chateau-grandson.ch).

Orbe is een oude Romeinse stad, gelegen aan de weg die Italië met Gallië verbond via de Grote Sint Bernardpas. De grootste Romeinse villa ten noorden van de Alpen in Boscéaz/Orbe heeft negen mozaïeken van uitzonderlijke kwaliteit.

Een permanente tentoonstelling presenteert de gehele villa. Na de Romeinse tijd en het eerste koninkrijk van Bourgondië (443-534), werd de stad door Merovingische koningen (534-751), vervolgens de Karolingers (751-888) en daarna de Bourgondische koningen (888-1032) gekozen als ontmoetingsplaats voor belangrijke bijeenkomsten en verblijfplaats.

Het kasteel werd in de 11^e eeuw onder de laatste koning van Bourgondië Rudolf III (970-1032) sterk uitgebreid, waarna de Heren van Montfaucon en Châlon de bouw voltooiden met muren, toegangspoorten en vier torens, waarvan er nu nog twee over zijn. Het kasteel werd in 1475 verwoest in de Bourgondische oorlogen.

De 11e eeuwse kerk was aan het begin van de 15e eeuw al een keer door brand verwoest. De reconstructie duurde tientallen jaren, tot 1525, toen Orbe onder gemeenschappelijk bestuur stond van Bern en Fribourg.

Dit was gecompliceerd, omdat Bern hervormd was en Fribourg katholiek bleef.

Er volgde een onrustige periode totdat het protestantisme in 1554 de formele religie werd. Alle (zes) kerken en kapellen in de stad, behalve de Notre Dame, werden vernietigd.

Het was in deze kerk dat Guillaume Farel (1498-1565) en Pierre Viret (1511-1571) de Reformatie verkondigden. De kerk en haar mooie beeldhouwwerken, inscripties, orgel en glas-in-loodramen is nog steeds de protestantse parochie van de stad.

(Bron en verdere informatie: www.orbe-tourisme.ch).