Dornach

De stad Dornach (Kanton Solothurn) biedt een prachtig uitzicht over de hele regio tot aan de Vogezen, de Alpen en het Zwarte Woud.

De naam Dornach is afgeleid van Tornacho, Tornegg of Tornach, waarschijnlijk van het Keltische-Latijnse fundus turranicus. In ieder geval is er een Gallo-Romeinse nederzetting geweest.

Niet alleen de natuur, maar ook de (culturele( geschiedenis is fascinerend. De kasteelruïnes van Dorneck en Hilzenstein, het Goetheanum, het klooster en de Nepomukbrug hebben iets te vertellen.

In 1813 werd deze brug verwoest door een overstroming, alleen het standbeeld van St. Nepomuk bleef intact.

De Hoogrijn regio

De regio Hoogrijn (Hochrhein) strekt zich uit van het Bodenmeer tot aan de Bovenrijn (Oberrhein) en wordt in het noorden begrensd door het Zwarte Woud en in het zuiden door de Zwitserse Jura.

De Hoogrijn verlaat het Bodenmeer bij Stein am Rhein en wordt de Bovenrijn in Basel. De Hoogrijn stroomt in dit gebied meer dan 150 km door verschillende landschappen, door smalle kloven en dunbevolkte landbouwgronden, door havenfaciliteiten en industrieterreinen in de omgeving van de kantons Basel en Basel-Landschaft.

Lange tijd vormde deze regio een culturele, taalkundige, economische en zelfs politieke eenheid onder Habsburgse heerschappij, om nog maar te zwijgen van de Romeinse en Karolingische/Franken periode en het tijdperk van de Hertogen van Swaben en Alemannen en het Heilige Roomse Rijk.

Diverse steden, zoals Rheinfelden, Kaiserstuhl of Laufenburg, getuigen nog steeds van deze binding, hoewel de regio tegenwoordig politiek gezien twee landen omvat.

De verscheidenheid aan geschiedenis, cultuur, steden, kastelen, (Keltische en Romeinse) nederzettingen, agrarische landschappen en grensverdedigingswerken die zich in de loop van meer dan 2000 jaar heeft ontwikkeld, is vandaag de dag een succesvolle synthese van landschap, cultuur en bebouwing, die in eeuwen is gegroeid en cultuurhistorisch dezelfde wortels heeft.

(bron en verdere informatie: Marie-Louise von Plessen, Der Rhein, eine europäische Flussbiografie (Bonn, 2016), Erlebnisraum Hochrhein : www.baselland-tourismus.ch).

Dodendans in Bazel

De Basler Totentanz  van de Predikerkirche had een afmeting van 6o meter in de lengte en een hoogte van twee meter en symboliseerde de middeleeuwse standenmaatschappij en beroepen.

Bazel, Museum Kleines Klingental. Der Totentanz.

De dood kwam iedereen halen, paus, kardinaal, bisschop, keizers, koningen, hertogen, artsen, juristen, kooplieden, woederaars en onderaan de ladder uiteraard boeren.

De Basler Totentanz past in een uiting uit het begin van de vijftiende eeuw, de periode van pest, oorlog, honger, schisma van het pausdom, en is waarschijnlijk voortgekomen uit literatuur en gedichten over de dood.

Emanuel Büchel, ganz oben “Tod mit Kaiser”, aus dem Klingentaler Wandmalereizyklus, Aquarell auf Papier. Kunstmuseum Basel/Martin P. Bühler, Kupferstichkabinett, Skb A 48 H. Foto: TES

Deze afbeeldingen kwamen met name in het Duitstalige taalgebied van Zuid-Duitsland, Zwitserland, Elzas en het westen van Oostenrijk veel voor.

Basel, Webergasse vlakbij het Klingentalklooster, muurschildering op huis

De Basler Totentanz is in 1773, 32 jaar voor haar vernietiging op 5 en 6 augustus 1805 door de topograaf Emanuel Büchel (1705-1775) in een album vastgelegd.

In 1806 heeft Johann Rudolf Feyerabend de Totentanz in een aquarel vastgelegd op basis van voorgaande kopieën. Om deze reden bestaat er een redelijk betrouwbaar beeld van dit werk. Van het origineel zijn slechts enkele fragmenten bewaard gebleven, die in het Historisch Museum aan de Barfüsserplatz in Bazel te zien zijn.

(Bron: F. Egger, Basler Totentanz, Basel 2009).

Jean Tinguely, Mengele Totentanz, 1987. Tinguely Museum Basel