Cortaillod en zijn beroemde industrie

15 juni 2021

De streek van Cortaillod (kanton Vaud) is al sinds de prehistorie bewoond (zie Swiss Spectator van 14 juni: Korte historie van Concise en omgeving).

De eikenhouten palen die verschenen toen het waterpeil van het meer werd verlaagd door de eerste correctie van de meren en rivieren in de Jura (Juragewässerkorrektion/ la correction des eaux du Jura 1869-1891), getuigen van de paaldorpwoningen in de neolithische periode  de Bronstijd.

Het dorp Cortaillod (de naam is afgeleid van het vulgair-Latijnse “Curtile” of “Cortillum”: tuintje bij een boerderij) is in de middeleeuwen gesticht door de inwoners van Boudry (tegenwoordig het kanton Neuchâtel).

Het dorp viel onder het opvolgende gezag van drie heerlijkheden: van Gorgier, van de priorij van Bevaix en van het graafschap Neuchâtel.

In 1503 kregen de inwoners van het dorp toestemming van de bisschop van Lausanne, Aimon de Montfaucon (1443-1517), om de kapel, gewijd aan Sint-Nicolaas, te bouwen.

In de 16e eeuw, onder de heerschappij van twaalf kantons van de Confederatie, die het vroegere graafschap Neuchâtel (sinds 1504 onder de dynastie van Orléans-Longueville) gemeenschappelijk bestuurden van 1512 tot 1529, kreeg het dorp toestemming om aan de Vivier een molen te bouwen.

In de 18e eeuw stichtten en ontwikkelden Claude Abram DuPasquier (1717-1783) en Jacques-Louis Pourtalès (1722-1814) de industrie van de beschilderde linnen doeken, de Indiennes. Deze techniek was een groot succes en de faam ervan verspreidde zich over heel Europa.

De Fabrique-Neuve in Cortaillod was een van de eerste en grootste fabrieken op haar gebied. Aan het eind van de eeuw bedroeg de productie 45.000 stuks en had het bedrijf meer dan 700 werknemers in dienst.

De continentale blokkade, ingesteld bij Frans decreet van 21 november 1806 (Napoleon sloot de havens van het Europese continent onder Frans bewind voor handel met Engeland) en de wet die de binnenkomst van bedrukte stoffen in het Franse keizerrijk verbood (1852-1870), versnelden de neergang. De fabriek maakte in 1855 plaats voor de fabricage van horloges.

Deze fabriek is in 1879 weer vervangen door de productie van elektrische kabels met het beroemde systeem Berthoud-Borel die op hun beurt wereldwijd afzet vonden en vinden:  la Société d’exploitation des Câbles Électriques, système Berthoud-Borel, later Alcatel Cable en tegenwoordig Nexans.

(Bron en meer informatie: www.cortaillod.ch).