De Charivari van de Basler Fasnacht
10 februari 2022
De Basler Fasnacht (UNESCO-Werelderfgoed) begint dit jaar op 7 maart om 04.00 stipt. Voorafgaand aan dit jaarlijkse evenement vinden in theaters diverse voorstellingen plaats. Tot maart zal een aantal evenementen in het kort aan de orde komen. Het doel is om de eeuwenoude Fasnacht traditie in perspectief te plaatsen.
De Basler Fasnacht (zie ook www.fasnacht.ch en www.fasnachts-comite.ch) vindt haar oorsprong in de jaarlijkse parade van de schutterij van de stad. De eerste meldingen dateren uit de veertiende eeuw.
Dit is de reden dat piccolo’s en trommels de muzikale begeleiding zijn. De oorsprong is marsmuziek en marsen door de stad zonder gezang en gehos, maar geordend zoals in een processie met veelal fantastische kostuums die in Venetië niet misstaan.
De Franse vertaling van Fasnacht is carnaval. Met het Nederlandse of Duitse carneval heeft de Fasnacht echter niet veel gemeen.
De Basler Fasnacht is kunst en cultuur met een satirisch en ironisch sausje van politieke actualiteit, die echter nooit ontaardt in schelden of beledigingen, (oppervlakkig) moralisme, (woke) activisme, makkelijke ‘humor’ ten koste van anderen of lolbroekerij, de hoofdingrediënten van het huidige Nederlandse cabaret (de spiegel van het niveau van de politiek en media).
De Charivari is de Vorfasnacht van Kleinbasel (Glaibasel). Deze voorstelling vindt plaats in het Volkshaus en wordt uitgevoerd door het Charivari-ensemble. Dit ensemble bestaat uit twee professionele- en drie amateurspelers.
De choreografie en scenario staan onder professioneel toezicht. Maar liefst driehonderd vrijwilligers zijn verbonden aan de Charivari, het Zwitserse Milizsystem/ Système de Milice in een notendop.
Charivari is afgeleid van een (Laat) middeleeuws gebruik. Jongeren in (Italiaanse) steden manifesteerden zich in de straten tijdens de dagen voorafgaande aan de vastenperiode door het produceren van luide muziek en liepen groepsgewijs door de stad om kritiek te leveren op het stadsbestuur en hun belangen onder de aandacht te brengen. Omwille van anonimiteit droegen ze veelal maskers.
De Charivari is een bijna drie uur durende voorstelling van toneel, cabaret (de Schnitzelbängg), voordrachten (in auf Baseldytsch), liederen (ook in het Oberrheinalemannisch) en muzikale optredens van cliquen (Verenigingen), waarbij de piccolo’s en trommelaars de boventoon voeren.
Een kenmerk van de Fasnacht (en Zwitserland) is het enorme innovatieve en creatieve aanpassingsvermogen aan andere tijden en omstandigheden, maar met instandhouding van de typische kenmerken en principes.
De fantastische optredens en kostuums van de trommel-groep d Drummelgrube Top Secret (gebaseerd op de James Bond klassieker Moonraker (1979) de piccolo-groep d Schäärede, de cabaret-groep d Gwääg, de cliques Seibi 1933 Basel, Schotte Clique 1947 Basel, d hunne Basel of d’Fasnachtzunft Ryburg zijn enkele van de hoogtepunten uit deze voorstelling.
(Verdere informatie: www.charivari.ch).
