Het klooster Santa Maria dei Frati Cappuccini in Bigorio
24 april 2023
Het klooster Santa Maria dei Frati Cappuccini in Bigorio (kanton Ticino/Tessin) is in 1535 gesticht en was het eerste kapucijnenklooster in Zwitserland. De stichters waren de monniken Pacifico Carli uit Lugano en Ludovico Filicaia uit Florence. Op de plaats van het klooster stond al een romaanse kapel uit de 11e eeuw.
Het is geen toeval dat deze monniken het klooster stichtten. Eeuwenlang stond het Italiaans sprekende Tessin onder de wereldlijke en geestelijke heerschappij van de hertogen en bisschoppen uit Lombardije en hun verwanten in Florence.
Zwitserse Orte (die pas in de 16e eeuw kantons werden genoemd) veroverden het grondgebied van het huidige Tessin (evenals Bormio, Veltlina en Chiavenna) in de 15e en het begin van de 16e eeuw. Een fresco in de kerk Maria del Sasso in Morcote memoreert de verovering van Lugano in 1513.
De kapucijnen waren een Italiaanse orde die in 1515 was gesticht op basis van de uitgangspunten van Franciscus van Assisi, de stichter en geestelijke vader van de Franciscaanse Orde.
De eerste kloosters werden gesticht in Lombardije. Gezien de eeuwenoude culturele en politieke banden met Lugano lag de stichting van een klooster in deze regio voor de hand.
1535 was ook de tijd van de reformatie in de kantons Zürich, Bazel, Schaffhausen en Bern. Deze kantons lagen relatief ver weg van Tessin en hadden bovendien een andere geografische en economische oriëntatie.
De katholieke kantons Unterwalden, Luzern, Uri en Schwyz waren in deze gebieden aanwezig al sinds de 13e eeuw (rond 1230 Gotthardpas) en de 15e eeuw als handelaren en later bezetters aanwezig.
Hoewel de Reformatie ook in deze Italiaanse gebieden zijn intrede deed, bleef de katholieke kerk de belangrijkste godsdienst. Veel protestanten vluchtten zelfs, onder meer naar Zürich, waar ze een belangrijke rol speelden in de textielindustrie.
De Kruisgang naar het dorp Bigorio
Het klooster
Het klooster bestaat na bijna vijf eeuwen nog steeds, hoewel veel kloosters in Tessin en andere kantons in het land in de negentiende eeuw werden opgeheven.
De voorgevel (ca. 1535-1577) aan de zuidzijde doet denken aan een kasteel. De noordzijde heeft meer het uiterlijk van een klooster en is in de achttiende eeuw grondig verbouwd. Het refectorium (de eetzaal), de wijnkelder (het klooster produceerde toen nog wijn) en nieuwe kamers voor de monniken waren al in 1658 voltooid.
De Bibliotheek
Museum Bigorio
De kapel en de madonna met kind
Zoals het een klooster betaamt is het innerlijk, het interieur, het belangrijkste. De prachtige fresco’s, het beeld van de Madonna met kind uit 1567, de eeuwenoude bibliotheek, het notenhouten altaar en de balustrades, de beschilderde ramen, de kruisgang die naar het dorp leidt en de vele eeuwenoude gebruiksvoorwerpen in het klooster en de kloosterkerk zijn van uitzonderlijke kwaliteit. In het museum van het klooster zijn enkele voorwerpen ondergebracht in twee aparte zalen.
Het ontwerp van de nieuwe kapel was in 1970 een van de eerste projecten van de architect Mario Botta (1943).
Tot zover het verleden. Het klooster heeft ook een heden. Hoewel het aantal monniken beperkt is (drie), is het aantal activiteiten groot en niet alleen religieus van aard. Het klooster produceert alcoholische dranken (cider), en honing en biedt bed & breakfast, seminarruimten en spirituele cursussen aan. Het klooster heeft dus ook toekomst.
Bovendien geeft een van de broeders op verzoek graag en met gepaste trots een rondleiding door het complex, dat is aangepast aan de eisen van de tijd zonder de religieuze en spirituele oorsprong ervan te verloochenen.
Broeder Gianluca Lazzaroni
Het uitzicht op het meer van Lugano en het berglandschap van het kanton zijn op zich al een bron van inspiratie. Het is dan ook niet verwonderlijk dat overleden monniken worden begraven op het kerkhof met dit uitzicht.
(Bron en verdere informatie: Klooster Bigorio).
Seminarruimtes
Bed & Breakfast
De Wijnkelder
Honing- en ciderproductie
De binnenplaats met spijkers van de brand uit 1987
