De holenbeer van Wenslingen, Grossholz van Ormalingen en de Ergolz in Oltingen
7 maart 2024
De beek Ergolz in kanton Basel-Landschaft heeft een lengte van ongeveer 30 Kilometer. Ze ontspringt op een hoogte van 830 meter bij de Geissflue op de kantonsgrens van Basel-Landschaft en Solothurn. Daarna stroomt ze onder andere door de dorpen Anwil, Oltingen, Rothenfluh en Ormalingen op weg naar de Rijn.
Anwil
De Ergolz is de ader van het Talweiher Naturgebied en zijn vennen (Talweiher). Talrijke watervallen en beken vloeien stroomafwaarts in de Ergolz. Het waterrijke dal is een belangrijke habitat voor de Zwarte Specht, de bever en tal van andere dieren en een rijke flora.
De grenzen van kantons gaan of gingen soms door dorpen en stadjes. Bovendien zijner soms enclaves van kantons (bijvoorbeeld in regio van de Murtensee/lac Morat en Schaffhausen/Zürich) en zelfs van buurlanden in kantons (bijvoorbeeld Campesino in kanton Tessin en Büssingen in kanton Schaffhausen). Het dorp Oltingen kende ook zo’n historie met de Ergolz als grensbeek.
Oltingen, de berg en pasovergang de Schaffmatt (820 m) op de achtergrond
De Ergolz in Oltingen
St. Nikolaus kerk (1296), renovatie 15e eeuw. Prachtige Fresken uit de 15e eeuw.
In de middeleeuwen bestuurden de graven van Homberg, Froburg, Homburg und Thierstein achtereenvolgens het dorp. Bazel verwierf het dorp in 1461. De Ergolz scheidde echter het dorp in twee delen. De rechteroever bleef tot de 17e eeuw bezit van Habsburg. Bazel verwierf dit deel pas in de 17e eeuw.
Ormalingen en de Ergolz
De Houtweg en het Grossholzwald
Ormalingen is een ander dorp aan de oevers van de Ergolz. Ormalingen is niet alleen vanwege de Ergolz en zijn middeleeuwse kerk bekend. Even voorbij het dorp begint een van de grootste aaneengesloten bosgebieden van Zwitserland, de Grossholz. De Grossholzweg doet zijn naam dan ook alle eer aan, nomen est omen, bovendien met prachtige uitzichten over dalen, dorpen, weides en beken.
Das Grossholz
Een van deze dorpen is Wenslingen met zijn monumentale panden en boerderijen en het uitzicht op de Wisenberg in een landschap met ‘Kopfweiden’ en akkerbouwgrond, doorkruist door Anton Pieck-achtige beekjes.
De Wisenberg ( (1002 m)
Wenslingen
Wenslingen, Ormalingen en Oltingen zijn afgeleid van Alemannische namen, een Duitstalige stam, die na het vertrek van de Romeinen in de vijfde eeuw naar deze regio emigreerde. Bij hun komst was (vulgair) latijn de spreektaal van de geromaniseerde Kelten. Binnen enkele generaties was Duits (het Alemannische dialect) echter de spreektaal.
De dorpen Ormalingen, Wenslingen, Oltingen en Anwil liggen maar een paar kilometer van elkaar. Maar ook dit korte traject heeft vele culturele en natuurlijke bezienswaardigheden en zelfs de holenbeer heeft zich hier duizenden jaren geleden al thuis gevoeld, getuige de grot (Bärenloch) bij Wenslingen en de daarin gevonden botten en tanden van een holenbeer!
De Ergolz stroomt uiteindelijk bij de oude Romeinse Colonia Augusta Raurica (het tegenwoordige Augst (kanton Basel-Landschaft en Kaiseraugst (kanton Aargau) in de Rijn, vlakbij de waterkrachtcentrale Wyhlen-Augst.
Zo is de cirkel rond. Het gebied van Wenslingen, Ormalingen en Oltingen was immers in de Romeinse (en prehistorische en Keltische) tijd ook al bewoond en de Ergolz was samen met een Romeinse weg de verbindende factor.
De Zwitserse Alpen Club
De Zwitserse Alpen Club (Schweizer Alpen Club, SAC/Club Alpin Suisse, CAS) organiseert regelmatig wandeltochten in deze omgeving (en elders) in het land.
Hoewel de naam anders doet vermoeden, organiseert de SAC niet alleen skitochten, bergbeklimmingen en andere sporten in de Alpen, maar ook (wandel) activiteiten in andere regio’s.
De vennen (Weiher)
