De veelzijdige Basel Tattoo

16 juli 2023

De zestiende editie van de Basel Tattoo bracht formaties uit vijf continenten (Noord- en Zuid Amerika, Afrika, Oceanië en Europa) naar de Arena op de Kasernenhof en in de straten van Bazel op de Parade op 15 juli.

De Basel Tattoo is veel meer dan een Taptoe. Zijn ontstaan houdt ook verband met een eeuwenoude traditie, de Basel Fasnacht (UNESCO-Werelderfgoed). De Fasnacht heeft diverse muzikale topformaties voortgebracht. Een van deze groepen heeft al enige jaren wereldfaam, de Top Secret Drum Corps, opgericht in 1991 uit een groep talentvolle en enthousiaste trommelspelers van de Fasnacht.

Enkele leden van deze formatie hebben vervolgens de Basel Tattoo in het leven geroepen, onder andere op basis van inspiratie van andere Tattoos, met name in Edinburgh. De Basel Tattoo is echter geen kopie van andere soortgelijke evenementen, maar heeft haar eigen stijl ontwikkeld.

De betrokkenheid van militaire formaties is evident, anders is het geen Tattoo meer. Daarnaast zijn er echter originele, creatieve en wellicht zelfs ‘typisch Zwitserse’ aspecten te noemen. Het gaat dan niet om de goede organisatie, planning en ingetogen en gemoedelijke sfeer, maar om de inhoud.

Op welke Taptoe presenteren boeren en hun koeien zich aan het publiek, neemt de historische en culturele context een prominente plaats in en wordt er zoveel tijd en moeite besteed om niet alleen formaties uit andere continenten, maar ook uit andere kantons aan bod te laten komen? Het deelnemen van de militaire vertegenwoordiging uit de Oekraïne moet ook in dit perspectief worden gezien.

Basel Tattoo 2022, le Ranz des Vaches

De Basel Tattoo is niet alleen een van de grootste van het Europese continent, maar verdient ook in dit licht bijzondere aandacht. De historische banden met onder andere Schotland en Canada kwamen tot uiting in de trilogie van de grote Schotse emigratie (ongeveer een half miljoen Schotten) naar Canada.

In een muzikale uitvoering met zang kwamen achtereenvolgens de ‘Verelendung’ in Schotland, de (barre) tocht overzee en het moeizame opbouwen van een nieuw bestaan in een vreemd land aan de orde. De Schotse cultuur is echter altijd in ere gehouden. Hiervan getuigen de formaties van de Pipers en Drums en de danseressen van de Canadiana Celtic Highland Dancers.

Deze verbondenheid bleek ook uit het dragen van de Canadese vlag door Canadese Mounties en het uitrollen door de danseressen onder muzikale begeleiding van de Schotse en Canadese Pipers en Drums. Een soortgelijk procedé herhaalde zich later bij de Schotse vlag.

De uit Schotland en Engeland afkomstige Pipers en Drums herdachten op een indrukwekkende wijze een andere gebeurtenis. Het heldhaftige verzet van een Schotse divisie in de donkere dagen tijdens en na de evacuatie van Britse (en Franse) troepen in Duinkerken eind mei en begin juni 1940. De doedelzakspeler op een van de torens van de kazerne was een passende afsluiting van dit eerbetoon.

De formatie van het dappere leger uit de Oekraïne maakte er een originele muzikale show van en herdacht met een prachtig muzikaal stuk de tragedie in haar land.

De kleurrijke, choreografische en muzikale optredens van de formaties uit Oman en Mexico waren andere hoogtepunten met hun eigen accenten en stijl.

De Nieuw-Zeelandse ‘Kiwi’s’ maakten er een swingend popoptreden van met als afsluiting de traditionele Haka-dans.

De Basel Tattoo is echter niet alleen internationaal van opzet, maar heeft ook aandacht voor de basis: Bazel, de kantons en Zwitserland. De openingsceremonie symboliseerde al de verbondenheid met het land. De rekruten van het leger (die Rekruten des Schweizer Militärmusik) toonden, onder het toeziende oog van hun opperbevelhebber, hun talenten, en het kanton en de stad Luzern waren present met een muzikale bijdrage. Het Basel Tattoo koor en de (unieke) Tattoo garde waren de inbreng uit Bazel.

De muzikale leiding was (weer) in handen van Christoph Walter, die ook de Tattooballade ten gehore bracht. De slotceremonie met ongeveer duizend artiesten was even indrukwekkend als som van de afzonderlijke formaties.

Deze slotceremonie krijgt echter altijd een vervolg in de jaarlijkse parade in de stad. Een kilometers lang muzikaal feest. Hierbij zijn ook andere kantons en buitenlandse regio’s vertegenwoordigd, dit jaar onder andere Genève, Freiburg, Basel-Landschaft, de Innerschweiz, Tessin, Jura en Valais en Baden uit Duitsland. Uiteraard ontbraken in deze parade ook enkele vertegenwoordigingen uit de Fasnacht niet, het bloed kruipt immers waar het niet gaan kan!

Kortom, de Basel Tattoo heeft niet alleen haar eigen karakter en stijl, maar is ook een intercontinentaal, internationaal, Europees, nationaal, regionaal, interkantonaal en lokaal festijn.

Wat dat betreft is het ook inhoudelijk een ‘typisch Zwitsers’ evenement. Open, kosmopolitisch en multicultureel naar buiten, met behoud van en met respect voor identiteit, cultuur en historie naar binnen. En Bazel bevestigt weer haar faam als muziekstad.

(Verdere informatie: Basel Tattoo.)

Impressies van de Basel Tattoo Parade