Centrale Commissie voor de Rijnvaart en Bazel
12 augustus 2021
Op 24 maart 1815 werd op het Congres van Wenen (1814-1815) besloten tot vrijheid van scheepvaart op de Rijn en zijn zijrivieren.
Een jaar later werd de Centrale Commissie voor de Rijnvaart opgericht met zetel in Mainz. In de Akte van Mainz van 31 maart 1831 werd het beginsel van de vrijheid van scheepvaart op de Rijn bevestigd. In 1860 werd het hoofdkwartier verplaatst naar Mannheim.
Op het meer politieke vlak vervulde de Centrale Commissie, door het einde van het lidmaatschap van Frankrijk na de Vrede van Frankfurt (1871), hoofdzakelijk de rol van een Duits-Nederlands bilateraal orgaan. Frankrijk grensde door de annexatie van de Elzas door Duitsland immers niet meer aan de Rijn.
Bij het Verdrag van Versailles van 28 juni 1919 werd de Centrale Commissie fundamenteel geherstructureerd en kreeg zij haar zetel in Straatsburg, waar zij nog steeds gevestigd is.
Op 20 november 1945 hervatte de Centrale Commissie haar werkzaamheden. Zwitserland, Duitsland, Frankrijk, België en Nederland zijn de leden. De besluiten moeten unaniem worden genomen en tegelijkertijd en met dezelfde teksten ten uitvoer worden gelegd.
De regulering van de scheepvaart is gebaseerd op de volgende beginselen: vrije toegang van tot de zee, vrij verkeer van toegelaten schepen op de Rijn en zijn zijrivieren, waarborging van de bevaarbaarheid en het vermijden van obstakels, een gelijke regeling voor schipperspapieren, douaneformaliteiten, het vervoer van gevaarlijke stoffen en andere voorschriften voor de scheepvaart op de Rijn.
In 1904 kwam het eerste grote transportschip in Basel aan, getrokken door een sleepboot. Sindsdien is het belang enorm toegenomen. De Rijnhavens in Basel, Birsfelden en Muttenz zijn de toegangspoorten voor Zwitserland tot de wereldzeeën via de zeehavens Rotterdam, Antwerpen en Amsterdam.
Via deze Rijnhavens worden jaarlijks 7 tot 8 miljoen ton goederen en meer dan 100.000 containereenheden verhandeld. Rijnschepen hebben ongeveer twee dagen nodig voor de meer dan 800 km lange reis van Bazel naar Rotterdam, en zij doen de terugreis in vier dagen.
(Bron en nadere informatie: Centrale Commissie voor de Rijnvaart, www.ccr-zkr.org).