De pauselijke Zwitserse Garde en vrouwelijke gardisten

14 mei 2024

Op 22 januari 1506 stichtte Paus Julius II (1443-1513) de Zwitserse Garde. Europa en Italiaanse gebieden in het bijzonder kenden in deze periode vele oorlogen. Vorsten voerden deze oorlogen veelal met huurlingen uit andere gebieden.

De Eidgenossenschaft was in deze tijd een militaire grootmacht en alom gerespecteerd als overwinnaar van de machtigste vorstenhuizen: Habsburg (1315-1499)  en Bourgondië (1476 en 1477). Haar soldaten waren gewild vanwege hun loyaliteit, dapperheid en slagkracht.

Deze krijgslustige paus was ook zeer onder de indruk en besloot een Zwitserse Garde als persoonlijke lijfwacht op te richten. Niet alleen bij de Sacco di Roma op 6 mei 1527 deed de Garde haar naam en prestige alle eer aan, maar ook op 10 augustus 1792 bij de verdediging van het Tuilerieënpaleis van de Franse Koning Lodewijk XVI (1754-1793).

Pratteln, Galerie Beyeler, Ausstellung Schweizer Garde, 2019

De Zwitserse Garde bestaat nog steeds, tegenwoordig uit 135 mannen met het Zwitserse burgerschap, katholiek, ongetrouwd en tussen 19 en 30 jaar oud bij toetreding.

De Garde bestaat uit de commandant, 5 officieren, 34 onderofficieren, 95 hellebaardiers en daarnaast de gardekapelaan. De functie is tegenwoordig deels militair, deels representatief. De Garde controleert bovendien de toegangen tot Vaticaanstad, een soevereine pauselijke staat sinds 1929. De diensttijd bedraagt ten minste 25 maanden met de mogelijkheid daarna te vertrekken of bij te tekenen.

Volgens de Zwitserse Grondwet van 1848 mogen Zwitserse burgers niet in buitenlandse krijgsdienst treden, met uitzondering van de Zwitserse Garde. Daarmee kwam een einde aan vele eeuwen van Zwitserse huurlingen in dienst van andere mogendheden, onder andere van Frankrijk, de Republiek der Verenigde Nederlanden en het Koninkrijk der Nederlanden.

Gala-Uniform van de Schweizer Garde. Landesmuseum Zürich

Op 6 mei 2024 zijn in Rome in het Sint-Damasushof van het Apostolisch Paleis 34 nieuwe gardisten geïnstalleerd. Vrouwen waren daar nog niet bij. Maar dat gaat veranderen. Als alles volgens plan gaat en met pauselijke instemming, zullen in 2030 in de nieuwe kazerne voor de Garde ook vrouwen onderdak vinden.

Op dit moment wordt gewerkt aan deze kazerne en ruimtes voor vrouwelijke gardisten. De in 2016 opgerichte Kasernenstiftung is voor de financiering in het leven geroepen, nadat in 2000 de Gardestiftung al was opgericht. Volgende stap: het priesterschap voor vrouwen en einde celibaat?

(Bron en verdere informatie: Museum der Schweizergarde; Päpstliche Schweizergarde)