Bank voor Internationale Betalingen

8 november 2021

De Bank for International Settlements (BIS), Bank voor Internationale Betalingen (BIB in het Nederlands) werd opgericht in het kader van het Plan Young, dat op 20 januari 1930 door de Haagse Conferentie werd goedgekeurd. De zetel is van oudsher in Bazel.

Op dezelfde datum werd een overeenkomst over de oprichting van de BIB in Zwitserland ondertekend tussen de regeringen van België, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk enerzijds en Zwitserland anderzijds.

Het Young Plan was bedoeld om voor eens en voor altijd een oplossing te vinden voor de kwestie van de herstelbetalingen die aan Duitsland (en in mindere mate aan zijn bondgenoten) waren opgelegd door het Verdrag van Versailles na de eerste wereldoorlog.

Met de kwestie van de herstelbetalingen achter de rug, richtte de BIB haar activiteiten op de technische samenwerking tussen centrale banken (met inbegrip van het beheer van reserves, deviezentransacties, internationale postbetalingen, gouddeposito’s en swapfaciliteiten) en op het bieden van een forum voor regelmatige bijeenkomsten van centrale-bankpresidenten.

De Raad van Bestuur van de BIB bestond uit de gouverneurs van de Nationale Banken van België, de Bank van Frankrijk, de Duitse Reichsbank, de Bank van Italië, de Nederlandse Bank, de Zweedse Riksbank, de Zwitserse Nationale Bank en de Bank van Engeland en vertegenwoordigers van de Bank van Japan.

Vanaf het begin ontwikkelde de BIB haar eigen onderzoek op het gebied van centraal bankieren en financiën. Het onderzoek van de BIB vond zijn weg naar het jaarverslag van de Bank, dat zich al snel ontwikkelde tot een toonaangevende publicatie op dit gebied.

In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog was de prioriteit van Europa het stabiliseren van de verschillende nationale munteenheden met het oog op de opheffing van de handels- en deviezenbeperkingen.

Toen de Benelux-landen, Frankrijk en Italië in november 1947 een eerste overeenkomst over multilaterale monetaire compensatie sloten, wendden zij zich tot de BIB om als technisch agent voor deze regeling op te treden. In september 1950 richtten 18 Europese landen een Europese Betalingsunie (EPU) op en benoemden de BIB tot haar agent.

Het Europees Fonds voor Monetaire Samenwerking (1973) en het Europees Monetair Stelsel (1979) werden vanuit Basel beheerd, waarbij de BIB de nodige technische ondersteuning verleende.

In 1988-89 kwam het Comité voor de bestudering van de Economische en Monetaire Unie, voorgezeten door Jacques Delors (1925), destijds voorzitter van de Europese Commissie, in Bazel bijeen en legde de technische grondslag voor het besluit van de Europese Raad om naar een volledige Europese monetaire unie toe te werken, zoals in 1992 bij het Verdrag van Maastricht werd goedgekeurd.

Met de invoering van de eerste fase van de monetaire unie eind 1993 werd het Comité van Presidenten vervangen door het Europees Monetair Instituut (EMI), dat vervolgens van Bazel naar Frankfurt verhuisde. In 1997 werd het EMI de Europese Centrale Bank.

Het uitbreken van de wereldwijde financiële en bankencrisis in 2008 versnelde de transformatie van de governance-structuur van het internationale financiële stelsel.

De crisis heeft geleid tot hernieuwde en sterkere nadruk op financiële stabiliteitskwesties.

Een ander aandachtspunt was het verstrekken van actuelere en relevantere financiële statistieken. De bankstatistieken van de BIB vormen al lange tijd een uniek middel om de belangrijkste kwetsbaarheden te beoordelen.

Als onderdeel van de voortdurende inspanningen om de statistieken te verbeteren, is in 2012 bij de BIB een centrale gegevensverzameling opgezet om nationale toezichthoudende autoriteiten beter inzicht te verschaffen over de kredietrisico’s van systeemrelevante banken.

Met deze initiatieven wil de BIB trouw blijven aan haar historische en huidige missie, namelijk het dienen van de mondiale gemeenschap van centrale banken, het bevorderen van hun onderlinge samenwerking en het bevorderen van de monetaire en financiële stabiliteit.

De BIB neemt ook juridisch een bijzondere plaats in. De besluitvorming vindt plaats achter gesloten deuren door de presidenten van de centrale banken, Ze komen zes keer per jaar bij elkaar. Ze financiert zichzelf en heeft immuniteit en staat los van nationale landen en regeringen.

(https://www.bis.org).