De Johanniterkapelle in Rheinfelden
28 november 2023
25 november jongstleden is de nieuwe editie verschenen van de serie Zwitserse Kunstgidsen (Schweizerische Kunstführer), een uitgave van de Gesellschaft für Schweizerische Kunstgeschichte (GSK)/Sociéte d’histoire de l’art en Suisse (SHAS).
De weer prachtig geïllustreerde uitgave brengt de Johanniterkapelle van de Johanniterorde in Rheinfelden (kanton Aargau) onder de aandacht. De Johanniterorde is in de elfde eeuw opgericht door ridders ter verpleging van zieke en arme pelgrims naar het Heilige Land.
De kruisvaarders veroverden in 1099 Jeruzalem en in 1113 erkende Paus Paschalis II (paus van 1099-1118) deze ridderorde als religieuze en militaire organisatie. De Tempeliers (1118) en de Duitse Ridderorde (1190) stammen ook uit deze periode. De Johanniterorde vestigde zich 1530 op Malta en heet tot heden de Maltezerorde.
De Johanniterorde stichtte rond 1215 het klooster en een ziekenhuis, met toestemming van de stichter van de stad Rheinfelden Hertog Berchtold V. (1160-1218. Johannes de Doper was vanzelfsprekend de patroonheilige.
De Johanniterkapel is in de jaren 1456-1460 gebouwd. Rheinfelden en het Fricktal bleven tot 1798 bezit van Habsburg en dus katholiek. Rheinfelden was vanaf 1803 onderdeel van kanton Aargau. Het kanton besloot het klooster in 1806 op te heffen.
De kapel was lange tijd een opslagplaats voor goederen en pas eind 19e eeuw kwam de grote cultuurhistorische waarde aan het licht, onder andere door de ontdekking van de fresco’s. Na een jarenlange renovatie is de kapel weer open voor het publiek, gelegen aan de oevers van de Rijn en aan de rand van het centrum van de stad.
(Bron: E. Hunziker, I. Haupt, D. Wanger, Chr. Lang, Die Johanniterkapelle in Rheinfelden, Bern GSK, 2023)
