Idylle in het dal, panorama op de bergen
10 maart 2022
Kalksteen in de Jura
Tweehonderd miljoen jaar geleden lag in Midden-Europa een subtropische zee. Het gebied van de bergketen Jura lag ook honderden meters onder de zeespiegel. In deze periode is de kalksteen gevormd.
De bergen en de bodem van de Jura, ongeveer 135 miljoen jaar geleden ontstaan, hebben een kalklaag van honderden meters dik. Vele miljoenen jaren bleef de kalk onaangeroerd.
Tot de komst van de Romeinen in de eerste eeuw v. Chr. Zij introduceerden de steengroeven voor het afgraven van kalksteen. De stad Soleure ( Saladorum in het Latijn) en Romeinse villa’s, tempels en andere publieke gebouwen in deze regio van de kantons Solothurn en Basel-Landschaft zijn in de Romeinse periode (tot begin vijfde eeuw) gebouwd van dit kalksteen. Na het vertrek van de Romeinen verdween ook het gebruik van Kalksteen.
Pas duizend jaar later werd kalksteen weer een veelgebruikt bouwmateriaal. De barokke stad Solothurn is voor het grootste deel gebouwd met kalksteen.
Deze steensoort is in diverse soorten, kleuren en kwaliteiten aanwezig. Per soort is het geschikt als bouwmateriaal, voor decoratieve functies of bijvoorbeeld voor beeldhouwwerken. Iedere regio heeft zijn eigen soort kalksteen, bijvoorbeeld in Laufen, Liesberg of Solothurn.
De Chessiloch
Bij de plaats Grellingen (kanton Basel-Landschaft) hebben de kalkrotsen wel een hele bijzondere toepassing gevonden. Deze plaats ligt aan de Birs en bij een spoorwegbrug. Tijdens de Eerste Wereldoorlog bewaakten militairen deze brug.
De militairen schilderden de wapens, landschappen en monumenten (onder andere de abdij van St. Gallen) van hun kantons, emblemen van hun legeronderdeel, Zwitserse symboliek, onder ander Vrouwe Helvetia en Willem Tell, en zelfs portretten van hun generaals op de rotswanden van de Chessiloch. Deze zijn nog steeds te zien en een belangrijk monument en document uit deze periode.
Chaltbrunnental
De Chessiloch is ook het begin van het natuurgebied Chaltbrunnental of Kaltbrunnental. Zoals de naam al aangeeft is het dal koud en vochtig en een plaats met veel bronnen en beekjes. Het dal doet zijn naam alle eer aan. De idyllische Ibach, Schällbächli, Chastelbach zijn maar enkele van de vele wildstromende beekjes.
De (soms enorme) met most begroeide rotsblokken en de vele gevallen boomstammen in de beekjes, de rotsen en hun door erosie fraai gevormde wanden met hun holen (en holbewoners uit de prehistorie), de watervalletjes en stroomversnellingen in een decor en plafond van hoge loof- en naaldbomen waar de zonnestralen doorheen schijnen, doen de tijden van Jurassic Park herleven.
Door de vochtige omgeving gedijen er ongeveer 70 mossoorten en soms zeldzame bodemvegetatie, zoals de struikmos, de goudveil, paarbladig goudveil, knikkend nagelkruid, daslook en de dagkoekoeksbloem.
Panorama
Bij het verlaten van het dal openbaart zich in kanton Solothurn een andere wereld van bossen, bosbouw, dalen, boerderijen, weiden en hun vele paarden en schitterende panorama’s naar de Jura en de Vogezen in Frankrijk.
Zelfs in deze omgeving zijn de historie, levensbeschouwingen, industrie, religie en bewoonde omgeving nooit ver weg. Vanaf de toppen van de eerste Homberg (793 meter) en de tweede Homberg (898 meter) zijn onder andere de torens van Roche in Bazel, het middeleeuwse kasteel van Pfenningen, het Goetheanum in Dornach, de grote kerk van Seewen en verscheidende dorpen te zien.
Overigens maakt het Chaltbrunnental deel uit van het Karstlehrpfad (www.karstlehrpfad.ch).
De Zwitserse Alpen Club
De Zwitserse Alpen Club (Schweizer Alpen Club, SAC/Club Alpin Suisse, CAS) organiseert regelmatig wandeltochten in deze omgeving (en elders) in het land.
Hoewel de naam anders doet vermoeden, organiseert de SAC niet alleen skitochten, bergbeklimmingen en andere sporten in het hooggebergte en de Alpen, maar ook (wandel) activiteiten in andere regio’s.
(Meer informatie: www.sac-cas.ch).