De Landskron, regionale geschiedenis van Europees belang
10 april 2023
Aan het einde van de 13e eeuw is de Landskron gebouwd door de dynastie Münch uit Bazel. Deze strategisch belangrijke plaats op de berg van deze naam (ongeveer 530 m boven de zeespiegel) domineerde de route langs de noordelijke voet van de Jura. De Romeinen herkenden de uitstekende ligging al en hadden op deze plek een wachttoren geplaatst.
De Landskron, Münchenstein en Bazel
De naam Landskron is voor het eerst vermeld in 1312 als Lantzkrone. De familie Münch behoorde tot de stadsadel van Bazel en was in dienst van de prinsbisschop. Zij bouwden ook een kasteel in Münchenstein (vandaar de naam) bij Bazel (tegenwoordig kanton Basel-Landschaft).
Emanuel Büchel (1705-1775), kasteel Münchenstein, 1754.
Het kasteel en de kerk in 2023
Drie leden van deze familie waren bisschop en anderen waren burgemeester van Bazel. Het kasteel de Landskron ligt bij het Franse dorp Leymen in de Elzas.
Detail uit het mirakelschilderij in de Reichensteinischer kapel van Mariastein
In 1461 kwam de Landskron in het bezit van de familie Reich von Reichenstein, ook bekend van het mirakelschilderij in de Reichensteinischer kapel van Mariastein (kanton Solothurn). Ook deze familie was in dienst van de prinsbisschop en (dus) van Habsburg, destijds keizers van het Heilige Roomse Rijk. Zij bouwden de Landskron verder uit tot een comfortabele residentie.
Habsburgers en Frankrijk
Op verzoek van de Habsburgse keizer Maximiliaan (1459-1519) van het Heilige Roomse Rijk bouwden zij het kasteel uit tot een vesting met muren van 5 tot 7 meter dik. Dit verdedigingswerk was vooral gericht tegen de Zwitserse Confederatie en het kanton Solothurn in het bijzonder. De zandstenen plaat met de Habsburgse keizerlijke adelaar en het jaartal 1516 bij de gewelfde ingang van de buitenplaats verwijzen naar deze werkzaamheden.
De ingang leidt nog steeds door een zeven meter dikke muur. De Vrede van Westfalen in 1648 bracht een keerpunt. De Elzas en daarmee de Landskron werden onderdeel van het Koninkrijk Frankrijk. De Landskron kreeg een garnizoen en in 1687 en 1688 werd de vesting uitgebreid naar plannen van de bekende fortenbouwer Sébastien le Prestre de Vauban (1633-1707). Zijn forten, onder andere in Belfort en Breisach, zijn tegenwoordig UNESCO-werelderfgoed.
Emanuel Büchel (1705-1775), tekening van de Landskron, 1754.
Staatsgevangenis
Tenslotte deed het kasteel van 1690 tot de Revolutie in 1789 ook dienst als gevangenis voor politieke gevangenen. De belangrijkste gevangene was Bernard Duvergez de Soubardon (1737-1790). Hij was als officier teruggekeerd naar Frankrijk na het verlies van de Franse kolonie Louisiana.
De Landskrongevangenis en Duvergez de Soubardon (reconstructie op locatie)
Hij woonde aan het koninklijk hof in Versailles. Hij werd in 1769 gearresteerd en gevangen gezet in de Landskron. De reden hiervoor was een liefdesaffaire met een hofdame. Koning Lodewijk XV (1710-1774) kon dit niet waarderen. Hij overleed kort na zijn vrijlating in 1790. Het was in 1769 al een groot schandaal.
Het einde en het nieuwe begin
Het einde van het kasteel kwam in 1813, toen geallieerde troepen, die op 16-19 oktober Napoleon bij bij Leizpig hadden verslagen in de Drievolkerenslag, het kasteel verwoestten. Alleen de 500 jaar oude toren, de Bergfried, bleef overeind. In 1984 kwam het kasteel in het bezit van de Frans-Zwitserse vereniging Pro Landskron, die de restauratie ervan ter hand nam en het kasteel beheert.
Wijnbouwtraditie
De eerste schriftelijke vermelding van wijnbouw dateert van 1461, en een beschrijving van rond 1660 luidt:
” Gleich daroben ligt angeregte Vestung Landtscrone, allda es einen grossen Rebaker gibt so den besten roter Wein in selbiger Revier ausgibt ” (direct daarboven bevindt zich de vesting Landskron, waar zich een grote wijngaard bevindt die de beste rode wijn van de streek produceert) .
In 1877 besloeg de wijngaard een oppervlakte van 7,2 ha. Tegenwoordig is de totale oppervlakte nog maar 2,2 ha.
Bron en verdere informatie: L’Association Pro Landskron/Verein Pro Landskron).
