Natuurpark Beverin, drie talen en culturen
1 april 2023
Natuurpark Beverin in het kanton Graubünden is een regionaal natuurpark van nationaal belang. Het park met een omvang van 412 m2, 11 gemeenten en ongeveer 3 000 inwoners bestaat uit vier dalen en diepe kloven (onder andere de Viamalaschlucht en de Rofflaschlucht), twee cultuurhistorisch en taalkundig verschillende gebieden (Walser en Reto-Romaans) en cultuurhistorische verkeersroutes van Romeinse- en Walser origine.
Het cultuurlandschap in het park varieert door de immigratie van Walser in de 13e en 14e eeuw en de aanwezigheid van Reto-Romanen en hun taal, het Reto-Romaans.
De invloed van de Walser is nog steeds sterk in het Safiental en enkele naburige dorpen, niet alleen wat betreft taal, maar ook door architectuur, landbouwmethodes en inrichting van dorpen. In Sufers, Tschappina en het Safiental zijn de Walser taal en cultuur relatief goed bewaard gebleven.
De gemeenten rond de Piz Beverin (2998 m.) beheren het natuurlijke en culturele erfgoed en het prachtige landschap met een grote verscheidenheid aan dier- en plantensoorten. De Capricorn of Steenbok is ook thuis in dit gebied en de kolonie Safien-Rheinwald telt ongeveer 350 dieren.
De Steenboktentoonstelling in het Center da Capricorns in Wergenstein toont de wereld van deze steenbokkenkolonie en geeft informatie over het leven van de Steenbok.
Als kortste verbinding tussen het Meer van Konstanz in het noorden en Lombardije in het zuiden was de route over de Splügenpas eeuwenlang een belangrijke handelsroute.
Fürstenau. Foto: TES.
In de dorpen Andeer, Lohn, Pignia en Zillis wordt nog steeds Romaans (Sutsilvan-dialect)gesproken door ongeveer de helft van de bewoners. De andere helft en in andere gemeenten spreken ze Zwitserduits (Bündnerdialect) of het Walser dialect.
Tegenwoordig beheersen nog ongeveer 1000 inwoners van deze streek het Sutsilvan, tot de negentiende eeuw de gangbare taal. De 19e en 20e eeuw brachten echter grote veranderingen met zich mee (toerisme, media, spoorwegen, mobiliteit, immigratie Duitssprekenden), die een negatieve invloed hadden op de Romaanse- en Walser taal en cultuur. Het Duits kreeg steeds meer de overhand.
De Romaanse en Walser bevolking en hun talen bestaan echter nog steeds en mogen zich zelfs in een groeiende belangstelling verheugen.
(Bron en verdere informatie: www.naturpark-beverin.ch).
