Stockalperschloss in Brig

5 maart 2022

Kaspar Stockalper von Thurm (1609–1691) bouwde dit kasteel in de jaren 1658-1678 naast zijn woonhuis in Brig (kanton Wallis).

Hij was de rijkste bankier, handelaar en ondernemer op diverse gebieden (onder andere de (post) verbinding over de Simplonpas en handel in hars, terpetineolie, zout en huurlingen) in Wallis en tevens een van de invloedrijkste politici en diplomaat. Hij wordt ook wel de ´Fugger van de Alpen´ genoemd. Fugger was de naam van een bekend bankiersgeslacht uit Augsburg.

Het kasteel is een van de grootste barokke gebouwen in Zwitserland. Opvallend zijn de Renaissance kenmerken en de drie torens van het complex.

Hij gaf de drie torens de namen Kaspar, Melchior en Balthasar, een verwijzing naar de drie koningen die de pas geboren Jezus bezochten. Om deze reden luidt zijn andere bijnaam `Koning van de Alpen´.

Brig was overwegend katholiek en hij stichtte het Ursulinenklooster in 1661 naast het kasteel. Dit klooster bestaat nog steeds. Het Kollegium Spritus Sanctus, de Jezuïetenkerk en – school, gebouwd op de tegenoverliggende heuvel in 1662, was ook zijn initiatief.

Brig (en Naters aan de andere kant van de Rhône) liggen aan de voet van de Simplonpas en de weg ernaar toe lag naast het kasteel. Dit was uiteraard geen toeval. Het kasteel controleerde het transitverkeer over de Simplon, een lucratieve onderneming.

Zijn contacten reikten tot de belangrijkste Europese vorstenhoven en het Vaticaan. Zijn handelsimperium strekte zich uit tot de Middellandse zee en de (protestante) Republiek van de Zeven Verenigde Provinciën. Hij dreef echter ook handel met de Spaanse Habsburgers die toen in de Tachtigjarige Oorlog met de Republiek verwikkeld waren.

Hij kreeg de hoogste ere- en adellijke titels van Franse, Oostenrijkse en Spaanse vorsten en het Vaticaan. Hij was tenslotte een toegewijd katholiek ten tijde van de godsdienstoorlogen (onder andere de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) en de opheffing van het Edict van Nantes in 1685).

Hij werd zelfs zo machtig dat de bestuurders van Leuk, Visp, Sitten, Siders (vier van de zeven Zenden of Zehnden) hem 1679 uit Oberwallis verdreven met verbeurdverklaring van een groot deel van zijn vermogen. In 1685 kon hij door bemiddeling van zijn machtige (Europese) vrienden al weer terugkeren.

Hij was net iets te groot voor het servet van Oberwallis of het gebied van de Zeven Zenden ( de andere drie Zenden zijn Brig, Raron en Goms). Oberwallis regeerde vanaf 1512-1536 tot 1798 (Franse inval) overigens het Franstalige Unterwallis als Untertanengebiet (territoire sujet).

Kaspar Stockalper von Thurm heeft Brig in ieder geval het aanzien van een (katholieke) koninklijke residentie gegeven.

Het kasteel herbergt tegenwoordig een museum met de historie van de Simplonpas en het (post)verkeer en van het geslacht Stockalper.

Bron: Bernhard Truffer, Historisches Lexikon der Schweiz, Wallis, www.hls-dhs-dss.ch).