Zwitserland en het Romeinse Rijk
7 november 2021
Keltische stammen bewoonden het gebied van het huidige Zwitserland vóór de verovering door de Romeinen in de laatste decennia v. Chr.
De Romeinen hadden Genava (Genève), de stad van de Keltische stam Allobroges, in 120 v. Chr. al veroverd. Genève werd een deel van de Romeinse provincie Gallië Transalpine. Deze provincie bestond uit de huidige provincies Languedoc-Roussillon, Alpes-Côte d’Azur en Rhône Alpes, met uitzondering van de onafhankelijke (Griekse) stadstaat Massilia (Marseille).
Keizer Augustus reorganiseerde en noemde het in 22 v. Chr. de provincie Narbonensis, met inbegrip van lacus lemanus (Meer van Genève).
Een bijzondere gebeurtenis vond plaats in 58 v. Chr. toen de Keltische stammen van de Helvetii en de Raurici, die het gebied van Bazel, de Jura en het Zwitserse Plateau bewoonden, naar Gallië emigreerden.
Naar schatting 300.000 mannen, vrouwen en kinderen trokken rond en lieten hun nederzettingen verbrand achter. De invallen en bedreigingen van de Germaanse stammen dwongen hen naar het Westen te trekken. Caesar (gouverneur van Gallia Narbonensis) won een beslissende slag bij Bibrace (Mont-Beuvray), nabij Autun (Frankrijk) in 58 v. Chr.
Caesar vreesde het vacuüm in Zwitserland en een invasie van Duitse stammen. De Helvetiërs en Rauraci werden teruggestuurd naar hun geboortestreek en werden bondgenoten (foederati) van Rome. Caesar stichtte twee Romeinse steden in deze regio, de Colonia Julia Equestris (Nyon) en de Colonia Raurica (Augst).
Afbeelding: Marc Zanoli. Foto: Wikipedia.
Vele andere nederzettingen van de Helvetiërs en de Raurici werden nadien Romeinse steden, bijvoorbeeld Lousonna (Lausanne), Petinesca (Studen) of Eburodunum (Yverdon).
De stam van de Salassi aan de andere kant van de Mont-Iovis (berg van Jupiter of de Grand Saint-Bernard) werd in 25 v. Chr. veroverd. De Romeinen stichtten kort daarna de Colonia Augusta Praetoria (Aosta).
Rond 13. v. Chr. had Rome heel Zwitserland bezet. Keltische nederzettingen werden Romeinse steden of de Romeinen stichtten nieuwe steden (ex novo), bijvoorbeeld Curia (Chur), Turicum (Zürich), Vindonissia (Windisch), Aquae Helveticae (Baden), Tenedo (Zurzach), Aventicum (Avenches), Salodurum (Solothurn), Vitudurum (Oberwintherthur), Tasgaetium (Eschenz) of Forum Claudii Vallensium (Martigny).
Keizer Augustus en zijn opvolgers reorganiseerden de provincies in deze gebieden verschillende keren. Het noordelijke deel van Zwitserland viel onder de provincie Germania Superior. Aventicum (Avenches) was de provinciehoofdstad van de Helvetii.
Image: Marc Zanoli. Photo: Wikipedia.
Augustus splitste de provincie Raetia in Raetia prima met Augusta Vindelicum (Augsburg) als hoofdstad, en Raetia secunda met Curia als hoofdstad.
In het zuiden stichtte hij de provincie Alpes Poeninae. De provincie Alpes Graiae lag aan de andere kant van de Petit Saint-Bernard. (Forum Claudii Centronum (Aime) was de hoofdstad.
Na een relatief rustige periode werd de regio in 260 na Christus overspoeld door Duitse invasies. De Pax Romana was voorbij. In de vierde eeuw volgde nog een periode van rust, welvaart en de intrede van het Christendom. Na 350 v. Chr. zette de ontbinding in en rond 410 n. Chr. waren de Romeinen troepen vertrokken.
(Bron: R. Fellmann, La Suisse Gallo-Romaine, Cinq siècles d’histoire, Lausanne 1992)