Aargau en het Graafschap Baden
27 januari 2022
Na de verovering van Aargau door de Confederatie van de acht soevereine Orte ( de Eidgenossenschaft) in 1415 werd het eeuwenoude Graafschap Baden (Grafschaft Baden) in Aargau bestuurd door de acht Orte (kantons) van deze Confederatie. De naam kanton wordt pas in de loop van de zestiende eeuw gebruikt.
Het graafschap was in de 11e en de 12e eeuw een bezit van de graven van Lenzburg, vanaf 1173 van de graven van Kyburg en vanaf 1264 van de graven van Habsburg. De naam Grafschaft Baden werd na 1415 echter gehandhaafd door de Confederatie.
De drie andere regio’s in Aargau waren: de Berner Aargau, het Freie Amt en het Fricktal. Het Freie Amt en het Graafschap Baden waren een gemeenschappelijke heerschappij (Gemeine Herrschaft) van de acht Orte.
Het graafschap bestond uit acht Innere (Birmenstorf, Dietikon, Ehrendingen, Leuggern, Gebenstorf, Rohrdorf, Siggenamt en Wettingen) en drie äussere (Kaiserstuhl, Klingnau en Zurzach) plaatsen.
De steden Baden, Bremgarten en Mellingen hadden hun eigen rechtbanken en zelfbestuur en regeerden ook over enkele naburige dorpen.
De acht Orte leverden om de twee jaar de voogd. Zijn standplaats was in de stad Baden (in het huidige historische museum). Vanaf 1712, na de nederlaag van de katholieke Orte Luzern, Zug, Uri, Schwyz en Unterwalden in de Tweede Villmerger Oorlog, bestuurden alleen de drie gereformeerde steden Zürich, Bern en Glarus Aargau tot 1798.
Het Graafschap Baden werd in 1798 het kanton Baden van de Helvetische Republiek (1798-1803). In 1803 werd dit kanton deel van het nieuwe kanton Aargau in de nieuwe Confederatie van negentien kantons (1803-1813). Het kanton ging daarna op in de Confederatie van tweeëntwintig kantons in 1815 en vijfentwintig (half) kantons in 1848.
De grenssteen in de Dominiloch, tegenover het klooster Hermetschwil aan de rivierReuss, scheidde de stadstaat Zürich van het Graafschap Baden tot 1798 (de proclamatie van de Helvetische Republiek).
De grenssteen staat tegenwoordig niet meer op een grens, maar is een belangrijke getuige van de Gemeine Herrschaft van de Eidgenossenschaft van het Graafschap Baden en het bestaan van dit graafschap überhaupt.
(Bron: www.aargau.ch).