De Ajoie
22 april 2022
Porrentruy (Pruntrut in het Duits, kanton Jura) was lange tijd de zetel van de bisschop van Bazel nadat hij tijdens de Reformatie in 1528 zijn bisschoppelijk paleis aan de Münster in Bazel had verlaten.
De bisschop van Bazel verwierf dit gebied in 999 door de verkrijging van de machtige abdij van Moutier-Grandval. Deze abdij is na de reformatie rond 1530 overigens verlaten en tot op de laatste steen afgebroken (zie ook Swiss Spectator 2 april 2022, Moutier en de abdij Moutier-Grandval).
Porrentruy en Ajoie
Porrentruy ligt in de regio Ajoie, ten noorden van de rivier Le Doubs, aan de rand van een vlakte in de Jurabergen en enkele kilometers van de Franse grens. Het grote bisschoppelijke paleis en kasteel op de heuvel, het Hôtel-Dieu, de glacière uit de achttiende eeuw, de stadspaleizen voor het kapittel en andere grandeur getuigen van de eeuwenlange aanwezigheid van deze prins van het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie.
De prinsbisschop en Bern
De bisschop, tevens prins van het Heilige Roomse Rijk van de Duitse Natie, vandaar de titel prinsbisschop en prinsbisdom, bleef in het bezit van Ajoie tot de inval van het revolutionaire Frankrijk in 1792. Alleen de Graaf van Monbéliard was enkele periodes Heer van deze regio, in 1283 en van 1386-1461.
De prinsbisschop verloor het gebied definitief in 1792. Ajoie viel samen met ander gebied van het huidige kanton Jura onder de Rauraakse Republiek (november 1792-maart 1793), het departement Mont-Terrible (1793-1800) en departement Haut-Rhin (1800-1813) voordat het door het besluit van het Congres van Wenen in 1815 bij kanton Bern werd gevoegd.
Vele oude grenstenen in de bossen markeren de oude grens van het kanton Bern (met beer) of de Zwitserse Confederatie (CS: Confédération Suisse) met Frankrijk, gemarkeerd met de Franse Fleur de Lille of RF (République Française). Sinds 1979 vormt het Franstalige kanton Jura de grens met Frankrijk.
Dinosauriërs, gletsjers en zee
Niet alleen de bisschop, maar ook de dinosauriërs, gletsjers en zee zijn nog prominent aanwezig. Deze regio lag zo´n 20 miljoen jaar geleden aan en onder een subtropische zee. Weer verder in de tijd, ongeveer 175 miljoen jaar geleden, was de Jura een geliefde verblijfplaats van de Dinosauriërs. Ongeveer 20 duizend jaar geleden was het ijs- en ijskoud, een Poolklimaat met gletsjers van honderden meters dik en breed.
Het prehistorische park van bij het dorp Réclère (Préhisto-Parc de Réclère) reconstrueert de wereld van de dinosauriërs op een parcours van twee kilometer en een documentatiecentrum. Langs het parcours staan 45 levensechte replica’s van de eerste vissen, reptielen en dinosauriërs te land, te water en in de lucht.
De 1 500 meter lange grotten en hun wonderschone stalagmieten en stalactieten in dit park zijn ontstaan in een proces van miljoenen jaren. De fossiele afdrukken van bewoners van de zee zijn overal in de Jura te vinden.
In de kerk van Réclère bevindt zich overigens een kunstwerk van meer recente datum: de beroemde glas-in-lood ramen van Wilfrid Moser (1914-1997).
Ajoie
De naam Ajoie is afgeleid van het riviertje Allaine die door Porrentruy stroomt en in de zuidelijker gelegen Doubs uitmondt. Ander namen voor deze regio zijn Pay de Porrentruy en in het Duits Pruntruter Zipfel (vroeger ook wel Elsgau). Ajoie is het stroomgebied van de Allaine. De vlakte is omgeven door bergen tot bijna 1 000 meter hoogte. Het agrarische gebruik van het gebied kenmerkt zich door fruitbomen, veeteelt en akkerbouw, onder andere met koolzaad en graan.
De wandelaar doorkruist diverse eeuwenoude dorpen, zoals Grandfontaine, het bovengenoemde Réclère, Roche’d’Or, Rocourt en Chevenez.
De Zwitserse Alpen Club
De Zwitserse Alpen Club (Schweizer Alpen Club, SAC/Club Alpin Suisse, CAS) organiseert regelmatig wandeltochten in deze omgeving (en elders) in het land.
Hoewel de naam anders doet vermoeden, organiseert de SAC niet alleen skitochten, bergbeklimmingen en andere sporten in het hooggebergte en de Alpen, maar ook (wandel) activiteiten in andere regio’s.
(Meer informatie: www.sac-cas.ch).
