Het Emmental, kaas en Lindebomen
29 maart 2022
Het Emmental in kanton Bern is vooral bekend vanwege zijn Emmentaler kaas. De Emmentaler Schaukäserei in Affoltern i. E. vertelt de historie van deze kaas in alle geuren, kleuren en feiten.
Emmentaler kaas
De Emmentaler kaas is onder andere bekend vanwege haar gaten en de soms grote afmetingen, tot wel 130 kilo. Overigens wordt deze kaassoort ook in de Savoie (Frankrijk), de Jura en de Allgau (Duitsland) geproduceerd.
Rivaliteit met Gruyère
De rivaliteit tussen de kantons Bern en Freiburg en tussen de Emmentaler en Gruyère kazen is zo oud als deze eeuwenoude kantons. Deze kazen zijn destijds ontstaan vanwege de melkproductie-en overschotten in de zomermaanden. Kaas was de beste methode de melk houdbaar en ook voor de lange termijn geschikt te houden voor consumptie.
Het verschil in smaak, kleur, vorm en bereidingsproces van beide kazen is evident, net zo evident als Freiburg een overwegend katholiek en Bern een overwegend protestants kanton is.
Dit verschil is in zoverre relevant dat de kaasproducenten van Freiburg tot de Franse Revolutie Frankrijk als belangrijkste afzetgebied hadden (in combinatie met de levering van huurlingen voor de Franse koning). De Franse revolutie maakte een einde aan deze afzetmarkt. Bern leverde tot dan vooral aan Rusland, Duitsland, Oostenrijk en Duitstalig Zwitserland.
Na de val van Napoleon investeerde de elite van Bern grote bedragen om de Emmentaler kaas ook in Frankrijk te distribueren. En met succes. Het machtige kanton Bern slaagde er zelfs in de Confederatie in 1897 een verdrag met Frankrijk te laten sluiten waarin de export van Gruyère naar Frankrijk werd verboden.
De Gruyère producenten gaven niet op en gingen ook Emmentaler kaas maken, onder andere in La Roche en Bulle. Het dieptepunt voor Freiburg was echter het jaar 1909 toen la Société de Laiterie van Belfaux in het Duits in de Schweizerische Milchzeitung een Duitstalige kaasmaker zocht en vond om Emmentaler kaas te maken.
Kwaliteit verloochent zich echter nooit en dit geldt ook voor kaas. Vanaf 1920 maakte Gruyère een comeback en een ware zegetocht in Duitstalig Zwitserland. In 1920 meldde een rapport van ´la station laitière de Pérolles´ in Freiburg dat ´La demande en fromage de Gruyère a considérablement augmenté, en Suisse allemande spécialement`.
De Linde en het Emmental
Deze oude rivaliteit tussen Gruyère en Emmentaler kaas doet aan de kwaliteit van beide kazen niets af, smaken verschillen nu eenmaal. Bovendien merkt de wandelaar in het Emmental niets van deze eeuwenoude historie. Wat wel opvalt in het Emmental is de prominente aanwezigheid van Lindebomen.
Deze bomen zijn soms eeuwenoud en vaak al van veraf zichtbaar op de toppen van heuvels en lage bergen. In het naburige Entlebuch, waar de rivier de Emme ontspringt, staan daarentegen veel katholieke kruisen op dergelijke plekken. Het Emmental is protestants en wellicht vervangen de Linden de kruizen, zoals wel word beweerd.
Het Emmental is een heuvelachtige regio met uitgestrekte weidegebieden en bossen met een prachtig uitzicht op de Alpen aan de ene en de Jura en het Berner Mittelland aan de andere kant.
Het middeleeuwse kasteel en museum in Burgdorf en het mooie regionale museum Chüechlihus in Langnau i. E. bieden informatie, documentatie en tal van interessante feiten over de natuur, cultuur en historie.
Waarheen of vanwaar de (wandel) tocht ook leidt in het Emmental, een glas water uit de waterbron van hotel-restaurant Rudswilbad bij Ersigen is altijd een welkome verfrissing.
Ersigen bouwde in 2015 een rodelbaan van 750 meter ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan. De rodelbaan liep vanaf de Linde op de Loberg naar het dorp onder het toeziend oog van de Alpen en de Jura.
De Zwitserse Alpen Club
De Zwitserse Alpen Club (Schweizer Alpen Club, SAC/Club Alpin Suisse, CAS) organiseert regelmatig wandeltochten in deze omgeving (en elders) in het land.
Hoewel de naam anders doet vermoeden, organiseert de SAC niet alleen skitochten, bergbeklimmingen en andere sporten in het hooggebergte en de Alpen, maar ook (wandel) activiteiten in andere regio’s.
(Meer informatie: www.sac-cas.ch).
(Bron en verdere informatie: www.emmental.ch).