De Romeinse stad Avenches
4 juli 2022
Het verhaal van de migratie van enkele Keltische stammen (Helvetiërs en Rauraci) in 58 v.Chr. naar Oost-Frankrijk is bekend door het boek de bello gallico van Julius Caesar (100-44 v.Chr.).
Veel minder bekend buiten het huidige Zwitserland is de geschiedenis na hun nederlaag in dat jaar bij Bibracte en de terugkeer naar hun thuisland in Zwitserland.
Twee kolonies werden gesticht door de Romeinen rond 44 v. Chr. (Colonia Iulia Equestris (Nyon) en Augusta Raurica (Augst). Deze stammen werden bondgenoten van de Romeinen (foederati).
De Pax Romana stond op het punt te beginnen en duurde voort, met enkele gewelddadige onderbrekingen (met name in de jaren 68/69 n.Chr.) tot 260 n. Chr.
De stad Aventicum (het huidige Avenches) was in deze tijd de hoofdstad van de Helvetiërs met ongeveer 20.000 inwoners.
Zoals in iedere stad van betekenis in het Romeinse Rijk was de keizerlijke macht overal aanwezig. De keizer had de politieke, wetgevende, militaire, religieuze en juridische macht en was in feite alleenheerser.
Talloze in Avenches gevonden voorwerpen getuigen hiervan, bijvoorbeeld de gouden buste van keizer Marcus Aurelius die in 1939 is ontdekt. Alleen leden van de keizerlijke familie konden worden afgebeeld in goud.
Vele andere vondsten, zoals medaillons, ivoren voorwerpen, portretten, beelden, mozaïeken, symbolen van macht en religie en mythen getuigen van ceremonies van de keizercultus in Aventicum, de verering van de keizerlijke familie als (half) goddelijk.
Een van de centra van deze cultus was het theater. Theatervoorstellingen waren een essentieel onderdeel van het leven in de Romeinse samenleving en het theater was de plek om te zien en gezien te worden. Het was een publiek medium, een plaats van propaganda en zelfrepresentatie.
Het publiek zat volgens strikt gescheiden naar rang en hiërarchie, wat ook het geval was in het veel grotere amfitheater van Aventicum. De financiering van deze kostbare bouwwerken en spektakels werd voornamelijk verzorgd door de leden van de lokale elite (ordo decurionum).
De keizercultus was een belangrijk facet van elk spektakel, inclusief processies en offers. Het amfitheater van Aventicum (eerste helft tweede eeuw n. Chr.) werd populair nadat het Colosseum in Rome (rond 70 n.Chr.) het model was geworden van de Romeinse manier van leven.
De Romeinse samenleving was diep religieus en de belangrijkste tempel stond tegenover de centra van de macht, zoals de curia, het forum en de basilica.
Beelden en monumenten werden opgericht ter ere van de keizerlijke familie of lokale notabelen als teken van respect en uit dankbaarheid voor hun euergetisme (vrijgevigheid door de financiering van onder andere openbare gebouwen, spektakels, voedseldistributie).
Het kleine, maar mooie Romeinse museum in Avenches (musée romain), gevestigd in de middeleeuwse toren van het Romeinse amfitheater, biedt een goed overzicht van het leven in deze provinciale Romeinse stad.
Het theatercomplex, inclusief wat er nog over is van de Romeinse tempel (le Cigognier), het amfitheater, enkele begraafplaatsen en andere overblijfselen van het Romeinse Avenches kunnen ook worden bezocht.
(Bron en verdere informatie: www.aventicum.org).