Brigels, Waltensburg en Gotiek in Graubünden
10 september 2024
De kerk in Waltensburg (Vuorz in het Romaans) in het kanton Graubünden is in de 12e eeuw gebouwd. De eeuwen daarna is ze gerenoveerd en uitgebreid met de koorboog en gewelven, laatgotische verbouwingen en een nieuw schipgewelf en galerij in 1711.
De oudste fresco’s zijn rond 1330 gemaakt door een kunstenaar die bekend staat als de Waltensburger Meester. Deze ambachtsman decoreerde voornamelijk kerken en minstens één seculier gebouw (het Brandis kasteel in Maienfeld) in Graubünden.
Gotiek in Graubünden
In Graubünden komt de gotiek vooral tot uiting in muurschilderingen en houtsnijwerk, terwijl de bouwactiviteit hoofdzakelijk beperkt blijft tot kasteelcomplexen en eenvoudige hallenkerken. De streek was te arm om zich grote sacrale gebouwen of gebrandschilderd glas te veroorloven. De dichte grote muurvlakken van de talrijke romaanse kerken stonden echter ter beschikking van de schilders.
De Waltensburger Meester
De Meester van Waltensburg is een van de interessantste gotische kunstenaars in het huidige Graubünden. Er is geen informatie over deze kunstenaar, maar zijn fresco’s waren gedurende 30 jaar (1320-1350) toonaangevend in deze regio.
Zestien werken zijn geïdentificeerd, waarvan vijftien in religieuze gebouwen (Chur (kathedraal), Lüen (kapel), Davos (parochiekerk), Churwalden (kloosterkerk),Dusch/Paspels (kapel), Rhäzuns (kapel St. George en parochiekerk), Ilanz (parochiekerk), Pitasch (kapel), Waltensburg (parochiekerk), Schlans (kapel), Zillis (parochiekerk), Lohn (kapel), Casti (kapel en Clugin (kapel) en een in kasteel Brandis in Maienfeld.
De muurschilderingen in de parochiekerk van Waltenburg (Vuorz) zijn bijzonder interessant omdat de meester tegelijkertijd actief was op de binnen- en de buitenmuur en omdat twee wapenschilden van opdrachtgevers zichtbaar zijn.
Het fresco in de kerk bestaat uit een cyclus van het Lijden van Christus en afbeeldingen van heiligen en apostelen, en buiten de kerk van de geboorte en de dood van Christus.
In Rhäzuns (kapel van St. Joris) heeft hij fresco’s nagelaten over de legende van Joris en over gebeurtenissen uit de heilsgeschiedenis, en in Dusch (kapel van St. Maria Magdalena) over St. Christoffel en de legende van Maria Magdalena.
Het is onbetwistbaar dat invloeden uit Lombardij aanwezig zijn. Het was dan ook de periode van Giotto di Bondone (1266-1337) en zijn schilderijen in de Scrovegni-kapel in Padua en de grote cycli in Assisi, Florence of Rome. Bovendien waren Zürich en het bisdom Konstanz in deze tijd belangrijke centra voor de schilderkunst en stonden het bisdom Chur en Graubünden in nauw contact met deze kunstenaars.
(Bron: H.F. Rupp, (Red.), Der Waltensburger Meister in seiner Zeit, Lindenberg in Allgäu, 2015; H. F. Rupp (ed.), Der Waltensburger Meister in seiner Zeit, Chur, 2015).
