Hugenoten en de grootse Zwitserse scheepsramp

3 juni 2021

Koning Hendrik IV (1553-1610) van Frankrijk ondertekende in 1598 het Edict van Nantes. Voor het eerst in de Franse geschiedenis was er formele erkenning van twee geloofsovertuigingen. In 1685 schafte Lodewijk XIV  (1638-1715) het Edict van Nantes echter weer af.

Onder Franse druk ging ook de Hertog van Savoie Savoie Victor Amédée II (1666-1732) over tot de vervolging van protestanten in de valleien van Piémont.

Meer dan 160 000 hugenoten en Waldenzer vluchtten gingen over water of over land in ballingschap, met name naar Zwitserland, Duitsland, Engeland of de Nederlanden.

Deze exodus duurde tientallen jaren. Ongeveer 80 000 ballingen kozen voor de Zwitserse Confederatie van dertien kantons. De geografische ligging, haar confederale politieke structuur, sinds de Reformatie bi-confessioneel, en haar religieuze tolerantie in de kantons maakten haar voorbestemd als asielland.

Zij trokken door de bossen en bergen van de Jura naar Neuchâtel en de Vaud, of zij staken de Alpen over via de Grote Sint-Bernard, anderen hadden bereikten Chur via de bergpassen in Graubünden. Onder druk van Frankrijk verbande de hertog van Savoye, Victor Amédée II (1666-1732), de ook de protestante Waldenzen uit de valleien van Piëmont.

Het Edict van Fontainebleau, 18. Oktober 1685, de herroeping van het Edict van Nantes uit 1598

De vluchtelingen naar in Zwitserland namen twee hoofdroutes tussen Genève en Schaffhausen. Genève en Bern speelden een essentiële rol bij het vervoer, voeden en onderbrengen van de tienduizenden vluchtelingen.

De stad Aarberg was in deze tijd een belangrijke halteplaats op de waterweg tussen Bern en Brugg. Op 5 september 1687 voeren meer dan 130 Hugenoten op twee schepen op wat tegenwoordig de Alte Aare heet van Aarberg naar Büren aan de Aare. Beide schepen zonken. Het kostte 111 Hugenoten het leven.

Het is de grootste scheepsramp in de historie van Zwitserland.

(Bron en nadere informatie: Via Foundation, www.via-huguenots.ch).